Karta miejscowości osadnictwa wołoskiego

Rozluč (Rozłucz)


Kategorie: lokacja na prawie wołoskim, miejscowość istniejąca, osadnictwo górskie, współczesna Ukraina, XVI wiek

Nazewnictwo


W 1511 r. osadę w akcie lokacyjnym określono jako Rowień, w 1534 r. to z kolei Borysowa Wola, współczesna nazwa pojawiła się w drugiej połowie XVI w. (Makarski, 1999, 227).

Ludność — skład etniczny


Ukraińcy, Wołosi (?)

Język


Ukraiński

Lokacja (data lokacji i prawo, na którym miejscowość została założona)


Tę położoną w starostwie samborskim wieś lokowano na podstawie przywileju, wydanego w 1519 r. przez króla Zygmunta Starego, zatwierdzającego dokument wystawiony w 1511 r. przez zmarłego starostę Jana Odrowąża dla sołtysa Borysa. W innej części dokumentu określono go jako: Borysz de TurzaSołectwo w zamian za zapłacenie 26 florenów uposażono w jedno dworzyszcze, prawo do budowy młyna oraz egzekwowania dwóch dni pańszczyzny w roku od miejscowej ludności. W zamian sołtys miał co roku tytulem stacji płacić 60  gr czynszu, oraz w razie potrzeby osobiście uczestniczyć w wyprawie wojennej. Osadnicy otrzymali 24 lata wolnizny. W 1567 r. sołtys Michał na mocy przywileju królewskiego uzyskał prawo budowy młyna z foluszem oraz karczmy uposażonej w jeden łan gruntu  (Inwentarz, 370-371; NBL, 2837/III, 70-71). W 1565 r. osadzonych już było 17 1/4 łana przez 43 kmieci określonych jako "robotni". Z każdej 1/4 łana chłopi dawali zamienione na pieniądze daniny w postaci barana, sera, owiec, wołu, baranka, wykupywali robociznę oraz daninę zwaną leśne. Wraz z sołtysem i popem dwa razy w roku uiszczali, z okazji zboru (Jawor, 1997, 179-186) powinności zwane stacją i pokłonem (LWR II, 85).

Źródła do dziejów miejscowości


Відділ рукописів Національної бібліотеки Львівського національного університету імені Івана Франка, № 520/ІІІ : Liber inscripciorum, contractus resignationis tam intra quam extra conventuum celebrationem, id que inter colonos Samboriensis, 1650 - 1669, арк. 215-216, 330-331.

Historia miejscowości


 bliżej XVII w. Naprzykład, około drogiej połowy już wiemy o Rozłuckiej krainie (Шандра Р. Суд і судочинство за волоським правом на західноукраїнських землях у ХІІІ - XVIII ст., in: Право України, 2008, № 6, с. 155; Szandra R. Samorząd wiejski na prawie wołoskim w Galicji (XIV - XVIII wiek) inŁ Wrocławsko-Lwowskie zeszyty prawnicze, Wrocław, 2012, V. 3, s. 45). Tak, w 1663 r. odnotowany został przypadek skargi Stasia Iszajskiego na żonę Gawryła Gałuszczicza, która, jego zdaniem, zabiła jego brata Wasylia. W otoczeniu osób fide dignis starosta usłyszał zeznania stron, wynikiem czego tało usprawiedliwienie tej kobiety (Шандра Р., 2009: 79). Nieco innej treści sprawa między Fedkom Pachomiczem oraz wdową Marusią Chibawczichą. Według fabuły sprawy kiedyś jeszcze żyjący mąż Marusi kupił za 20 złotych ćwierć ornego dworzyszcza u Pachomicza. Opłatę doprowadził krajnik Petro Liczkowicz, który wydał Chibawczikowi piśmo, potwierdzające zakup. Ale po jego śmierci Pachomić zaczał wymagać u wdowy zwrotu tej ziemi, motywując, że jej mąż nie zapłacił mu za nią. Ponieważ Marusia zgubiła piśmo, potwierdzające opłatę, a krajnik również zmarł wcześniej, sąd zobowiązał ją do przysięgi, że ona i jej małoletni syn nie mają żadnych długów przed Pachomiciem (Шандра Р. 2014: 150).

Dziedzictwo kulturowe (materialne i niematerialne)


Miejscowe popostwo przy cerkwi pod wezwaniem Marii Dziewicy zostało uposażone w jedno dworzyszcze na mocy dokumentu starosty Stanisława Odrowąża, wydanego w 1534 r. dla popa Lazara i jego potomków. Zapłacił on za to staroście 10 grzywien, zobowiązując sie do płacenia corocznego czynszu w wysokości 1 florena (Inwentarz 1568, 372v-373; NBL, 2837/III, 71).  

Organizacje, instytucje, związki wyznaniowe


Dokumentacja fotograficzna i filmowa