Karta miejscowości osadnictwa wołoskiego

Wyszkowo


Kategorie: osady z elementami prawa wołoskiego, pasterstwo, Wołosi, współczesna Ukraina, XIV wiek

Nazewnictwo


Вишково, Вишкове, Visk, Višká, Văşcova

Ludność — skład etniczny


Węgrzy, Wołosi, Rusini-Ukraińcy, Niemcy (Sasi)

Język


Węgierski, Ukraiński, Niemiecki

Lokacja (data lokacji i prawo, na którym miejscowość została założona)


Pierwsze wzmianki o Wołochach na wschodzie Królestwa Węgierskigo, zwłaszcza w ziemiach żupy Marawaroskiej, odnotowane są pod koniec XIII w., kiedy powstaje właśnie żupa. W tym czasie szereg osad nad Cisą, na przykład Wyszkowo (pierwsza wzmianka źródłowa od 1271 r.), odeszły z-pod władzy rodziny Hunt-Paznań pod skrzydła nowej władzy królewskiej dynastów Andegaweńskich, będąc odbudowane po łupach wojsk ruskich księcia Lwa Daniłowicia w 1281 r. Dlatego król Karol Robert mógł nadać osadę Wołochom, które wedlug rozkazu consolium Łaterańskiego od 1251 r., powinni byli zamieszkiwać wylącznie na ziemiach królewskich. Od 1300 r. spotykamy pasterze Wołoskich na tych terenach, między innym obok Wyszkowa. Pewnie chodziło jeszcze nie o stałych grupach przesiedlieńców, a o pasterze wędrujących. Od 1308 r. odnotowane na miejscu źródła soli. W 1329 r. osada dostała od króla przywiłej, który umożliwił wyjazd oraz przyjazd mieszkańców do miasta. Też mieszkańcy zostali uwolnione od spłat danin na rzecz miejscowego feudała (Тиводар, 1994: 445-446). 1 czerwca 1453 r. wojewoda królestwa Węgierskiego Janosz Hunyádi nadał obu części Wyszkowo wraz z okolicami, lasami, rzekami etc. kenezom Petrowi, Mandri i Nani w przapadku, że te mogą jemu udowodnić zagospodarowanie tych terenów jeszcze od czasów starych krolów (Міськов, 2007: 150).

Źródła do dziejów miejscowości


Mihály, 1900: 437

Historia miejscowości


W 1281 r. Wyszkowo splądrował książę ruski Lew wraz z wojskami tatarskimi, nawet może podporządkując teren maramaroski na krótko (do początku XIV wieku):"[…] villam et terram Visk vocatam in Comitatu Vgocha existentem, simul cum tributo et aliis vtilitatibus suis et pertinentiis vni­uer­sis eisdem contulerat [mistrzom Mice i Czepanowi – synom żupana Martałeja. – М. W.], suo priuilegio mediante; sed ipsum pri­uilegium receptum fuisset per Ruthenos Ducis Leonis, qui tunc comitatum de Vgocha hostiliter deuastarunt» (Codex diplomaticus Hungariae ecclesiasticus ac civilis, studio et opera G. Fe­jer, Budae : Typis Typogr. Regiae Universitatis Ungaricae, 1830, t. 5, v. 3, s. 87; Regesta rerum stirpis Arpadianae critico-diplomatica : in 2 t., ed. I. Szent­péte­ry ; kézirát. I. Borsa,. Budapest : Akademiai kiadó, 1961, t. 2 : (1270–1292), v. 23, s. 280).

Dziedzictwo kulturowe (materialne i niematerialne)


Organizacje, instytucje, związki wyznaniowe


Dokumentacja fotograficzna i filmowa