Smolnica
Kategorie:
lokacja na prawie wołoskim, Wołosi, współczesna Ukraina, XIV wiek, XV wiek
Nazewnictwo
Смільниця
Ludność — skład etniczny
Ukraińcy, Wołosi
Język
Ukraiński
Lokacja (data lokacji i prawo, na którym miejscowość została założona)
"Nie ulega wątpliwości XIV-wieczna metryka osadnictwa wołoskiego nad rzeką Stwiarż. W 1374 r. Władysław Opolski adał braciom Herbortowi i Frydruszowi dziewięć miejscowości w wołości przemyskiej, zwłaszcza Smolnicę wraz z prawem do ich przeniesienia ad ius Theutonicale, vel Polonicale seu Valachale. Trzy z nich w następnym stuleciu miały niewątpliwie wołoski charakter, zaś kilka przesłanek sugeruje, że powstały wkrótce po wystawieniu tego dokumentu. W 1437 r. starosta ruski Michał Buczacki nadał kniaziostwo w królewskiej już teraz Smolnicy Melentowi synu Siemiona na tych samych zasadach, na jakich dzierżył je jego ojciec i dziad, co znaczenie przesuwa w czasie początki pobytu Wołochów. W tym czasie wołoski model osadniczy musiał być rozprzestrzeniony, skoro kniaziowie mieli posługiwać się prawem wołoskim tak jak aliis advocatis, qui eiusmodi advocacias tenent in districtu Premisliensi i pobierać od ludności wsi trzecią cześć z danin sicut in aliis villis iure Valachico" (Jawor, 2000: 107-108). Pewnie pierwsze osadnicy przybyli z Siedmiogrodu "
wraz z: de omnibus tercia pars sibi debet obvenire ita, sicut in aliis villis iure Valachico. Możemy się domyślać, że takie hojne wyposażenie kniaziów wynikało z niewspółmiernie większych trudności związanych z określeniem faktycznego stanu posiadania pasterzy i wymierzenia na tej podstawie odpowiednej daniny w porównaniu z pobraniem czynszu od rolnika o stałej, ściśle określonej wartości w pieniądzu" (Jawor, 2000: 139). Na początku XVI w. wyczerpały się możliwości osadnicze w okolicach Smolnicy, o czym świadczy
"zapiska z 1513 r., dotycząca ziemi Przemyskiej. Jak z niej wynika, niedługo przed tą datą Fiodor ze wsi Brzegi nabył od starosty przemyskiego prawo do lokowania w lesie zwanym Świniacz kniaziostwa. Jednak kniaziowie z okolicznych wsi królewskich [min.] Smolnicy, nie dopuścili do tego twierdząc, że w lesie tym oni i ich ludzie mieli pastwiska i barcie. CHarakterystyczne, że Fiodor zrezygnował z lokacji, domagając się jedynie zwrotu zapłaconych za zezwolenie lokacyjne pieniędzy" (Jawor, 2000: 166).
Źródła do dziejów miejscowości
ZDM, 4, № 1022
ZDM, 5, № 1426
ЦДІАЛ, ф. 13 Перемишльський гродський суд, оп. 1, спр. 4, k. 553-555.
Historia miejscowości
Dziedzictwo kulturowe (materialne i niematerialne)
Organizacje, instytucje, związki wyznaniowe
Dokumentacja fotograficzna i filmowa