Karta miejscowości osadnictwa wołoskiego

Verchnìj Lužok (Łużek Górny)


Kategorie: Bojkowie, lokacja na prawie wołoskim, miejscowość istniejąca, osadnictwo górskie, współczesna Ukraina, XV wiek

Nazewnictwo


W 1495 r. notowany jako Luzek Horeczny lub Luzek Superior  (AGAD, ASK, 56, S-1/I, 4, 18v)

Ludność — skład etniczny




Język


Lokacja (data lokacji i prawo, na którym miejscowość została założona)


Osada w starostwie przemyskim, notowana w 1495 r. jako wieś prawa wołoskiego, jednak niewątpliwie starsza. W tym czasie zamieszkiwał w niej wolny od powinności kniaź. Pozostali, osadzeni na dworzyszczach mieszkańcy uiszczali powinności na rzecz starostwa tak jak mieszkańcy Topolnicy (AGAD, ASK, 56, S-1/I, 4, 18v). W 1519 r. kniaź Piotr uzyskał od króla nowy przywilej na kniaziostwo (sołectwo) powstałe w czasach jego ojca na surowym korzeniu. Stary przywilej zawierał również zapis o trwającym 20 lat okresie wolnizny dla osadnikow. W zamian sołtysi mieli obowiązek w czasie wyprawy wojennej stawić się na zamku w Samborze na dobrym koniu, dla czynienia posług wojskowych (AGAD, MK 30, 303; Inwentarz 1568, 437-437v; NBL 2837/III, 22). W 1530 r. starosta zezwolił kniaziom Sidorowi i jego dwóm braciom: Ostaszowi i Klemensowi na zbudowanie od nowa młyna (Inwentarz 1568, 437v-438; NBL 2837/III, 22). W 1532 r. z tej osady uiszczono podatek od 10 dworzyszcz, młyna, popa i sołtysa osadzonego na jednym dworzyszczu (AGAD, ASK, I, 17, 65v). W 1565 r. we wsi osadzonych było 12 1/2 dworzyszcz zwanych łanami, z których użytkownicy płacili czynsze i przeliczone na pieniądze daniny, w sumie po 34 gr. Sołtys, pop i wszyscy mieszkańcy dwa razy w roku uiszczali pokłon (LWR II, 111-112) - opłatę skladaną przy okazji zebrań sądowych wołoskiej krainy zwanych zborami.

Źródła do dziejów miejscowości



Historia miejscowości


Dziedzictwo kulturowe (materialne i niematerialne)


Parafia prawosławna w Łużku Górnym istniała już w 1507 r. (Budzyński, 1990, 146). W 1567 r. dziedziczne prawa do popostwa uzyskał duchowny Andrzej. W sklad jego uposażenia wchodzil łan gruntu i dodatkowe ziemie zwane przymiarkami (Inwentarz 1568, 438-438v).

Organizacje, instytucje, związki wyznaniowe


Dokumentacja fotograficzna i filmowa