Karta miejscowości osadnictwa wołoskiego

Gopeš


Kategorie: Cincarzy, współczesna Macedonia

Nazewnictwo


[EK] Mac. Gopeš (Гопеш)

Rum. Gopeş или Gopeşi, на

Arom. Gopeshi

Rum. Gopeş или Gopeşi, на

Gr. Γκόπεσι / Гопеси  [EK]

Ludność — skład etniczny


[EK] Aromanie [EK]

Język


[EK] Aromański, macedoński [EK]

Lokacja (data lokacji i prawo, na którym miejscowość została założona)


[EK] Wieś założona w XIX wieku przez uchodźców z Albanii. [EK]

Źródła do dziejów miejscowości


[Ek] Кънчов Васил,  „Македония. Етнография и статистика“, София, 1900, s. 241 [EK]

Historia miejscowości


[EK] - wieś założona w XIX wieku (?) przez uchodźców z Moskopola i Gopes w Albanii

- w 1900 r. liczyła ok. 2460 mieszkańców. W roku 1905 znajdowały się tu szkoły: grecka i rumuńska.

- według spisu powszechnego w Macedonii w roku 2002 była wyludniona. Jednak w okresie letnim mieszka tu kilkanaście rodzin aromańskich, przyjeżdżających na odpoczynek. [EK]

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Ewa Nowicka:

Wieś arumuńska w Macedonii. Kiedyś położona wzdłuż szlaku handlowego karawan zmierzających do stolic Europy. Po wprowadzeniu kolei straciła znaczenie ekonomiczne, choć trwa pamięć o miejscowości arumuńskiej.EN.

Dziedzictwo kulturowe (materialne i niematerialne)


1.  [Ek]  Cerkiew Przemienienia Pańskiego (Przeobrażenia Gospoda, mac. Свето Преображение Господне) – wybudowana w 1871r., ogromnych rozmiarów, oknami i niewielkich rozmiarów wieżą. Do cerkwi wchodzi się przez drewniany portal, nad którym znajduje się fresk z wyobrażeniem Przemienienia Pańskiego, flankowany po obu stronach wyobrażeniami Słońca i Księżyca. Poniżej fresku data wykonania: 29 kwietnia 1886 (20 Aprilie 1886). Po obu stronach portalu znajdują się freski Archaniołów – św. Michała (z lewej) i św. Gabriela, z inskrypcją 1894. Wnętrze cerkwi jest wyposażone w ogromnych rozmiarów ikonostas (tzw. wysoki ikonostas, charakterystyczny dla Bałkanów). Część rzędów ikonostasu jest pusta; w części znajdują się ikony świętych i apostołów. W ikonostasie znajdują się złocone carskie wrota, misternie rzeźbione, zwieńczone krzyżem. Na drzwiach ikonostasu znajdują się rzeźbione i malowane postacie archaniołów i świętych. Absyda ołtarzowa jest bardzo zniszczona, w środku znajduje się stół ołtarzowy, a na nim przeszklona szafka z kiwotem i świecznikami. Przy ścianach absydy ułożono stare ikony, bardzo zniszczone. Wnętrze absydy jest pokryte freskami. Na ścianach przylegających do portalu wewnątrz cerkwi znajdują się półki, na których umieszczono stare ikony. Ikony są w stanie katastrofalnym – są pęknięte, połamane, w wielu z nich farba jest zdarta. W cerkwi znajduje się też drewniany stary krzyż, przedstawiający scenę Ukrzyżowania, po obu stronach krzyża stoją postacie Matki Bożej (z lewej od widza) i św. Jana Chrzciciela (z prawej, od widza). [EK]

-------------------------------------------------------------------------

Ewa Nowicka:
Mieszkańcy wsi, rozproszeni po całych Bałkanach, a także mieszkający na stałe w USA, spotykają się w Belgradzie w ramach organizacji arumuńskiej „Lunjina”. EN.



-

-

 

Organizacje, instytucje, związki wyznaniowe


Dokumentacja fotograficzna i filmowa


DSCN6837

DSCN6837

DSCN6703

DSCN6703

DSCN6777

DSCN6777

DSCN6712

DSCN6712

DSCN6716

DSCN6716

DSCN6755

DSCN6755

DSCN6808

DSCN6808

DSCN6704

DSCN6704

DSCN6740

DSCN6740

DSCN6714

DSCN6714

DSCN6722

DSCN6722