Miejscowość po raz pierwszy
wzmiankowana została w 1323 roku i występuje pod nazwą Keeth Repas (Fekete Nagy, 1934: 160).
Nazwa osady utworzona jest od wyrazów Keeth
(két, kettő – po węgiersku ‘dwa’, ‘dwie’ w znaczeniu ‘dwóch osad’) oraz Repas (oryginalnie nazwa lasu – silva Repach) w znaczeniu dwóch
miejscowości (Repasze Dolne oraz Górne). W dalszych przekazach pisemnych nazwa
wsi występuje w postaci Kysrepach [=
Kisrépás ‘Małe Repasze’] (1342), Wyrepach
[= Újrépás ‘Nowe Repasze’] (1343), Wywagas
al. n. Repas (1400), Wissni Repassi
(1498), Superior Repas (1598), Superior Répás (1700) (Fekete
Nagy, 1934: 160; Gréb, Karpathenland II: 123; MOL, KM, CP, E 158; Hradszky,
1903-04: 190). Na mapach pierwszego
mapowania wojskowego z lat 1763-1787 osada wymieniona została jako Felső Repás vel Ober Repach (http://mapire.eu/en/),
por. łac. Felső-Répás, węg. Felső-Répás, niem. Ober Repasch, słow. Wisne
Repasse (LURHLP, 1773: 224). W rejestrze Jana Lipszky´ego z roku 1808
występuje po węgiersku w postaci Felső-Répás, po niemiecku Ober-Ripsch, po słowacku Wyssní Rěpássy (Lipszky, 1808: 557). W słowniku geograficznym
Węgier z 1851 roku miejscowość zapisana jest jako Felső
Répás (Fényes, 1851: 287), zaś w SGKP, t. 9, 1888:
617 jako Repaszy Wyżnie, węg.
Felső-Répás, niem. Ober Ripsch. W ostatnich latach istnienia Austro-Węgier
występuje pod nazwą Felsőrépás (1863-1913).
Po powstaniu Czechosłowacji oficjalnie nazywała się Vyšné Repaše (1920) (Majtán, 1998: 337).
Pierwotne
osadnictwo wsi nosiło prawdopodobnie charakter niemiecki (Marek, 2006: 151). Osada była zasiedlona przez Rusinów w XV lub XVI w. Według
wizytacji spiskiego prepozyta Sigraya z 1700 r. we Wyżnych Repaszach mieszkali
Słowacy i Rusini (Hradszky, 1903-04: 190). W słowniku geograficznym Węgier z 1851 roku miejscowość zapisana
jest jako słowacka (tót
falu) (Fényes, 1851: 287). Według pierwszego spisu powszechnego Czechosłowacji z 1919
r. we wsi mieszkało 338 Słowaków, 16 Rusinów, 2 Węgrów 2 innych (SMS, 1920:
79). Ostatni spis powszechny Słowacji z 2011 r. podaje we Wyżnych Repaszach 89%
Słowaków (96) (http://census2011.statistics.sk/tabulky.html).
Pierwsi
mieszkańcy wsi używali prawdopodobnie języka niemieckiego. Od XV lub XVI w. w
miejscowości rozmawiało się także po
rusińsku. Według Lexicon universorum regni Hungariae locorum populosorum (odpowiedź na pytanie Quae principaliter in singulis
lingva vigeat?) z 1773 r. w miejscowości był używany przede wszystkim język
słowacki. Według spisu powszechnego Węgier z 1880 r. język słowacki był
językiem ojczystym dla 574 mieszkańców, dla 5 takim językiem był niemiecki
i dla 1 węgierski (Majo, 2012: 62). Ostatni
spis powszechny Słowacji z 2011 r. odnotowuje we wsi 91% mieszkańców, który
podają język słowacki jako swój język ojczysty (http://census2011.statistics.sk/tabulky.html).
Wieś
była założona na prawie niemieckim po 1310 r. na gruntach (quandam silvam Repach uocatam inter metas Saxonum et montem Schymeny –
między granicą miasta Lewocza i Górami Lewockimi) należących do majątku
rodu Görgey (CDP VI, 1876: 227-228). W źródłach pisanych pierwszy raz
wspomniana w 1323 r. w postaci (Keet)repas. Osada
była prawdopodobnie w XV w. zasiedlona przez Rusinów. Według wykazu podatków z
1529 r. mieszkańcy Wyżnych Repaszów płacili podatek od 3 port (Števík, 2006:
129).
Osada rozwinęła się na Spiszu, w
Górach Lewockich, e Wyżnych Repaszach, majątku licznych
szlachciców, stało 27 domów (MOL, KM, CP, E
158). W tym czasie
były średnią wsią na Spiszu. W 1787 r. liczyły 71 domów i 441 mieszkańców, w
1828 r. 88 domów i 638 mieszkańców. Na przełomie XVIII i XIX w. należały
do powiatu Lewocza komitatu spiskiego – Processus
Leutschoviensis (ŠA-L, SŽ, i. č. 3856). Mieszkańcy przez stulecia zajmowali
się przede wszystkim pasterstwem i rolnictwem (VSOS 3, 1978: 321).
Murowany kościół był we wsi wybudowany w XIV w. Na
przełomie XVII i XVIII w. duchowym patronem Wyżnych Repaszów była św. Katarzyna.
Wizytacja kanoniczna z 1700 r.: Templum est in misero statu constitutum. A Catholicis antiquitus
aedificatum. Patrocinium eius est S. Catharinae V. et M. Altare in Ecclesia
sunt tria: Majus S. Catharinae. 2-dum B. M. V. 3-tium S. Cruci dicata
(Hradszky, 1903-1904: 190).