Karta miejscowości osadnictwa wołoskiego

Lachowice


Kategorie: lokacja na prawie wołoskim

Nazewnictwo


villa Lachowicze (w 1623 roku), Lubnica (Lubnicza, Łubnicza) lub Kobylanka (od 1628 roku ), Lachowice

Ludność — skład etniczny


Polacy, około 2400 mieszkańców

Język


polski, także z naleciałościami gwarowymi

Lokacja (data lokacji i prawo, na którym miejscowość została założona)


Lokacja w 1696 na prawie wołoskim

Źródła do dziejów miejscowości


Grzybek J., Dzieje państwa suskiego pod Babią Górą od XIV w. do połowy XIX w. Kraków 1964. 

Harasimczuk J. H., Lachowice, przewodnik historyczny, Krosno 2003.

Historia miejscowości


Lachowice powstały z czterech największych osad pasterskich w tym regionie: Kobylanki, Januszowic, Lubnicy, Mącznego. W 1696 roku wieś tworzy się na skutek połączenia w jedną gromadę różnych osad pasterskich i przysiółków przez Annę z Małachowskich – Wielopolską (Harasimczuk, 2003:24). Za wołoskim pochodzeniem osady przemawiają: 1) ślady instytucji wajdowskiej, kult św. Błażeja, popularnego patrona w tej miejscowości, którego kult był rozpowszechniony wśród wyznawców kościoła Prawosławnego. Obserwujemy go w nadawaniu imion używanych przez mieszkańców Lachowic, 2) rozproszone osadnictwo, 3) ludność o pochodzeniu pasterskim. Wskazują na to zapisane w księgach sądowych procesy toczące się o sprawy pasterskie (Harasimczuk, 2003:110). Dawna nazwa tej miejscowości - Lubnica obejmowała dzisiejsze tereny Lachowic Dolnych. Od I połowy XVIII wieku także Lubnicę określa się jako Lachowice (Harasimczuk, 2003: 111).

Dziedzictwo kulturowe (materialne i niematerialne)


Podstawą bytu ludności Lachowic była hodowla owiec, bydła oraz rolnictwo. Obecnie wyrabia się tu drewniane zabawki dziecięce – tradycja od co najmniej w I połowie XIX wieku (pierwsze zabawki to bryczki z końmi). Z czasem zabawki te zmieniły swój kształt, kolor i sposób zdobienia. Dawne tradycje utrzymywały się tu do lat 50 XX wieku. Jeszcze  w latach 60 tych spotkać można było grupy kolędnicze: z szopką lalkową, z gwiazdą, Trzej Królowie i Herody. W grupach kolędniczych występował Turoń. Dawne tańce i muzyka nie zostały tu udokumentowane i przebadane. Kultura ludowa (w tym muzyka) tej miejscowości zalicza się do szeroko pojętej spuścizny Górali Żywieckich z wpływami kultury Górali Babiogórskich.

 Zabytki:

- drewniany kościół pw. ŚŚ. Piotra i Pawła (zabytek wysokiej klasy kandydat na listę UNESCO) wzniesiony w latach 1789-91 na miejscu kaplicy cmentarnej. Sklepienia i ściany kościoła pokrywa XIX wieczna polichromia. Wnętrze w stylu późnobarokowym.

-  kapliczka latarniowa z 1777 r (Harasimczuk 2003: 24-47). Zachowało się kilka starych domów z XIX wieku – typ zagrody jednobudynkowej, o konstrukcji zrębowej mieszczącej pod wspólnym dachem część mieszkalna i gospodarczą.

Organizacje, instytucje, związki wyznaniowe


Koło Gospodyń Wiejskich

Klub Sportowy – LKS – Lachy  Lachowice - Hucisko

Dokumentacja fotograficzna i filmowa


Dzwonnica i soboty w kościele w Lachowicach (fot. Wojciech Kłapyta)

Dzwonnica i soboty w kościele w Lachowicach (fot. Wojciech Kłapyta)

Górski przysiółek Lachowic-Adamy (fot. Wojciech Kłapyta)

Górski przysiółek Lachowic-Adamy (fot. Wojciech Kłapyta)

Drewniany barokowy krucyfiks na absydzie kościoła w Lachowicach (fot. Wojciech Kłapyta)

Drewniany barokowy krucyfiks na absydzie kościoła w Lachowicach (fot. Wojciech Kłapyta)

Drewniany kościół w Lachowicach widok od północy (fot. Wojciech Kłapyta)

Drewniany kościół w Lachowicach widok od północy (fot. Wojciech Kłapyta)

Kościół w Lachowicach, widok od wschodu (fot. Wojciech Kłapyta)

Kościół w Lachowicach, widok od wschodu (fot. Wojciech Kłapyta)