Ewa Nowicka: Większość mieszkańców siebie określających jako Górale i zdecydowanie odróżniających siebie od mieszkającej na północ od stoków Gorców terenach Lachami, mówi w przewadze gwarą, dziś zmienioną pod wpływem języka literackiego. Ciągle we wsi istnieje świadomość lokalnego zróżnicowania mowy gwarowej ochotnicy Górnej - gwary Ochotnicy Górnej są według miejscowych informatorów zróżnicowane w poszczególnych dolinach i mniejszych lokalizacjach. Wszystkie mieszczą się w kategorii gwar podhalańskich, należących do gwar języka polskiego, detale gwary ochotnickiej przedstawia Witold Truszkowski. Znajdujemy w niej słowa pochodzenia wołoskiego, głównie dotyczące pasterstwa oraz lokalnej toponomastyki.EN

Początki odrębności Ochotnicy Górnej i Ochotnicy Dolnej sięgają XVI wieku – w tym okresie odnotowano istnienie osady znanej jako Babieniec (w języku serbskim oznacza halę wypasową. Jednak dopiero w 1910 roku, kiedy w Ochotnicy Górnej utworzono osobną parafię, podział na dwie miejscowości został administracyjnie ugruntowany.

Ewa Nowicka: Obecność we wsi zespołów góralskich wykonujących muzykę i taniec podhalański stanowi przejaw ruchu regionalnego, świadomie sięgającego do tradycji, dziś od nowa rekonstruowanej i konstruowanej. Pojawiają się określane przez specjalistów naukowców zmiany zasadniczo odbiegające od tradycji np. kobiety jako wykonawcy muzyczni, zanik sakralnego charakteru obrzędów pasterskich dziś prezentowanych szerokiej publiczności.  Na imprezach publicznych są prezentowane „unikalny znak identyfikacyjny, istniejący w zapisach historycznych, czyli swoją nazwę, historię i mit początku, co  ma sens integracyjny w ochotnickiej zbiorowości. We wsi wyraźnie się zaznacza góralska tożsamość Ochotniczan. Jednak świadomość wołoskiego pochodzenia wsi rodzimego pasterstwa wprowadzana jest dopiero współcześnie przez działania organizacyjne związane z rekonstrukcją transhumancyjnego wołoskiego pasterstwa.  Mieszkańcy są dumni, że w ich mniejszej od gminnej Ochotnicy Dolnej, aktywność regionalna jest znacznie intensywniejsza. We wsi organizowane jest wiele  lokalnych świąt i obrzędów: „Miysanie owiec” przed rozpoczęciem letniego wypasu na polanach górskich, latem Watra z okazji Zielonych Świątek, Spotkanie z Gorcami oraz mająca dość długą tradycję (w 2014 roku odbyła się 17-sta edycja) Watra Ochotnicka, a w związku z reaktywacją pasterstwa owiec również redyk lokalny oraz etap Redyku Karpackiego.  W ramach działalności Związku Podhalan oddziału w ochotnicy Górnej obecny prezes Krzysztof Dobrzyński stoi na czele zespołu regionalnego Ochotni, oraz dziecięcego Mali Ochotni. Anna Czajka (członek komisji rewizyjnej w poprzednim zarządzie) maluje na szkle oraz prowadzi warsztaty malarskie dla dzieci. Inni członkowie zarządu lokalnego oddziału ZP prowadzą warsztaty muzyczne. 23 kwietnia 2010 roku podczas I Forum Karpackiego w Rajczy Oddział Związku Podhalan w Ochotnicy Górnej przystąpił również wraz z pięcioma innymi organizacjami pozarządowymi z regionu Beskidów do Porozumienia Karpackiego „Karpaty Naszym Domem”, które ma za zadanie chronić i przywracać walory przyrodnicze, kulturowe i krajobrazowe związane z wysokogórskim pasterstwem. EN.