Karta miejscowości osadnictwa wołoskiego

Królowa Górna


Kategorie: lokacja na prawie wołoskim, Wołosi, XVI wiek

Nazewnictwo


W 1504 r. Krolowa, w 1564 r. Kroliewa, w 1581 r. Wołoska wieś Królowa, później Królowa Ruska a od 1964 r. Królowa Górna (SHGWK III: 159).

Ludność — skład etniczny


We wsi mogli przebywać etniczni Wołosi, skoro w 1544 r. określono ich jako: generis Valachorum  (SHGWK III: 159).

Język


Lokacja (data lokacji i prawo, na którym miejscowość została założona)


Osada w starostwie sądeckim notowana jest w źródłach od 1504 r. Według J. Czajkowskiego (1999: 49-50) jej pierwotni mieszkańcy - Polacy opuścili ją między 1542 a 1544 r. i w pobliżu założyli wieś Królową Polską. W 1544 r. król wydał prawdopodobnie dla pochodzącego z wołoskiej Bielanki Zaina Bieleńskiego i mieszkańców wsi dokument, na mocy którego zatwierdził uczynione przedtem przez Wołochów (bezprawne?) wykupienie od poprzednich mieszkańców Królowej nieruchomości i uznał obecnych właścicieli za wiernych i prawdziwych poddanych. Osada posiadała wtedy 80 łanów zagospodarowanych i dopiero przeznaczonych do wykarczowania. Sołtys uzyskał zatwierdzenie nabycia sołectwa od prawych właścicieli, obejmującego 2 łany ziemi, wraz z karczmą i młynem. Dwaj mieszkańcy wsi mieli mu świadczyć pańszczyzny w wymiarze 2 dni w roku. Osadzeni w Królowej Wołosi powinni z każdego dworzyszcza czyli 1/2 łanu dawać właścicielowi corocznie 2 barany, a od każdych 100 sztuk bydła 4 sztuki bydła lub 2 barany, oraz 2 świnie i dwa sery. Mogli wypasać świnie w lasach królewskich. Na Wielkanoc obowiązani byli do dworu dawać po jarząbku, a sołtys 2 jarząbki, natomiast na Boże Narodzenie sołtys i chłopi po 2 popręgi. Mieszkańcy i sołtys na żądanie starosty lub podstarościego mieli jechać konno z posługami, strzec bezpieczeństwa na drogach, w górach i na granicach.  (SHGWK III: 159-160).  

Źródła do dziejów miejscowości


Historia miejscowości


Dziedzictwo kulturowe (materialne i niematerialne)


Na mocy przywileju z 1544 r. dla popa wyznaczono jeden łan wolny, cerkiew nie była zobowiązana do żadnych danin i opłat. Mieszkańcy powinni dawać bajtkowi 60 gr z racji daniny zboża, lub pół kopy żyta i pół kopy owsa. W 1581 r. parafia własna, ruska.  (SHGWK III: 159).

Organizacje, instytucje, związki wyznaniowe


Dokumentacja fotograficzna i filmowa