A.I. Κουκούδης, Οι Ολύμπιοι Βλάχοι και τα Βλαχομογλενά, Θεσσαλονίκη 2001, s. 248-261, 286-288.

Według miejscowych tradycji wieś została stworzona na podstawie łacińskojęzycznej ludności, pochodzącej z siedmiu okolicznych mniejszych osad – Ilesnitsa, Vinou (Ampelia), Mousa, Spiti tou Petka, Risaf, Vasa, Ossiani. O jej centralnym znaczeniu świadczyła cerkiew, gdzie raz w roku odbywano święto religijne dedykowane św. Atanazemu. Z czasem wokół świątyni ukształtowała się większa osada, która przyciągała okoliczną ludność. Cerkiew obecnie nie istnieje. Podlegała ona klasztorowi Wielka Ławra.

Po raz pierwszy miejscowość pojawia się w dokumentacji bizantyńskiej w 1086 r., gdy cesarz Aleksy I Komnen przekazał ją wraz z dwunastoma poddanymi do dyspozycji  kapitana Leonta Kefalasa jako nagrodę za zwycięstwo, które odniósł w bitwie z Edmundem normandzkim. W 1094 r. odnotowano obecność w okolicy, na ziemiach należących do klasztoru Wielka Ławra, Wołochów-pasterzy, wędrujących z „Bułgarami”, którzy korzystali z pastwisk klasztornych, nie płacąc za ich użytkowanie. Z 1181 r. pochodzi informacja o przekazaniu klasztorowi Wielka Ławra wsi wraz z okolicznymi pastwiskami przez Nikoforosa Kefalasa, syna Leontasa Kefalasa. Z kolei w 1181 r. skarbnik cesarski Andronikos Vatatzis, na żądanie cesarza Aleksego II, przekazał do dyspozycji klasztoru dwudziestu poddanych z Ossiani. Następnie Manuel Komnen poddał pod władzę mnichów trzydzieści osób. Przypuszcza się, że w tym okresie osada mogła liczyć ponad sześćdziesięciu mieszkańców. Pod koniec XII w. niektórzy z nich korzystali ze zwolnień podatkowych (pronoia). Dotyczyło to m.in. sześciu Kumanów, mieszkających na terenie osady, służących w armii cesarskiej. Sytuacja ta powodowała kontrowersje, jako że klasztor, do którego należała wieś utrzymywał, że ludność ta powinna bezpośrednio podlegać jego zwierzchnictwu, a nie cesarzowi.

W 1182 lub w 1183 r. z inicjatywy Wielkiej Ławry w osadzie został założony klasztor św. Jana. Na mocy zarządzenia wydanego przez cesarza Andronikosa I Komnena w 1184 r., Wołosi z osady zostali powiązani z ziemią należącą do klasztoru. Zarządzenie to nie obejmowało ludności wołoskiej spoza wsi. Uważa się, że w tym okresie rejon ten był zamieszkany przez zróżnicowaną językowo ludność. Wołosi mieli stanowić jej ważny element, mieszając się z tureckimi Pieczyngami i Kumanami oraz wpływając na kształtowanie się nowej łacińskojęzycznej społeczności. Życie tej ludności było powiązane z działalnością biskupstwa Mogleny, które do początku XVIII w. znajdowało się w osadzie Notia. Na przełomie XVII i XVIII w. w pobliżu wsi powstał kolejny klasztor, św. Ilariona, na stoku góry Vorra, nieopodal osady Promohoi (dawniej Mpahovo). Obiekt ten był wielokrotnie niszczony w XVIII w. zarówno przez Turków, jak i miejscowych muzułmanów wołoskiego pochodzenia – neofitów.