Karta miejscowości osadnictwa wołoskiego

Tylicz


Kategorie: lokacja na prawie wołoskim, XV wiek

Nazewnictwo


W 1391 r. notowane Mastco, w 1461 r, Myastko, w 1488 r. Miastycze, w 1498 r. Mystko, zaś w 1499 Myaszko, w 1612 r. Tylicz, nazwany tak od nazwiska biskupa krakowskiego Piotra Tylickiego (SHGWK IV: 287-289).

Ludność — skład etniczny


Język


Lokacja (data lokacji i prawo, na którym miejscowość została założona)


Zdaniem F. Kiryka (1992: 185-186) pierwsza wzmianka o miejscowości sięga 1359 r., kiedy pojawił się w źródłach Nicolaus de Mestza. Miasto mogło tu powstać już w pierwszej połowie XIV w., lecz ten ośrodek stracił swój miejski charakter, kiedy jego funkcje przejmować zaczęła rozwijająca się obok Muszyna. Odmiennego zdania są wydawcy SHGWK (IV: 290), którzy lokację Miastka datują na okres między 1391 a 1445 r. i przypisują tę inicjatywę biskupom krakowskim. W drugiej połowie XV stulecia widoczne jest narastanie znaczenia żywiołu wołoskiego wśród jego mieszkańców. Odbywało się to równocześnie z utratą funkcji miejskich. Potwierdzono to w 1612 r., przy okazji lokacji Tylicza w miejscu zwanym Miastki. Stwierdzono tam, że Tylicz powstaje w miejscu Miastka, które kiedyś posiadało prawo miejskie lecz stało się wsią. Pojawiają się imiona zaczerpnięte z kręgu wschodniochrześcijańskiego: Kruchan w 1461 r. (DP II: 177), Andrzejko w 1491 r. handlujący z Bardiowem (DP III: 586), Waśko Wołoch w 1516 i Danko w 1547 r. (SHGWK IV: 288). W 1461 r. notowany jest wójt Hryćko, oskarżony o współpracę ze zbójcami (DP II: 201), w 1491 r. sołtys Steczko (DP III: 505), zaś w 1574 r. sołtys Lazar Miejski. Mieszkańcy Tylicza lokowali na prawie wołoskim  w 1516 r. Szczawnik, a 1547 Krynicę (SHGWK IV: 288).

Źródła do dziejów miejscowości


Historia miejscowości


Dziedzictwo kulturowe (materialne i niematerialne)


Do 1411 r. istniał tu kościół, zniszczony przez wojska węgierskie. W 1461 r. notowany w Miastku (Tyliczu) bajtko. W 1491 r. wspomniany młody kapłan, syn bajtka z Miastka. W 1612 r., przy okazji lokacji Tylicza stwierdzono, że jego ludność niegdyś porzuciła wiarę katolicką i przeszła na wyznanie greckie (SHGWK IV: 289).

Organizacje, instytucje, związki wyznaniowe


Dokumentacja fotograficzna i filmowa