Karta miejscowości osadnictwa wołoskiego

Czarne


Kategorie: lokacja na prawie wołoskim, XVI wiek

Nazewnictwo


Ludność — skład etniczny


W 1921 - 323 Łemków wyznania grekokatolickiego, 5 Żydów. wieś ta była siedzibą parafii obejmującej Nieznajową i Lipną. W 1880 roku istniały tu 54 domy zamieszkałe przez 330 osób. Ludność wsi zajmowała się rolnictwem, tkactwem, wydobyciem i destylacją ropy naftowej.

Język


Lokacja (data lokacji i prawo, na którym miejscowość została założona)


W 1569 r. król nadał Iwanowi, sołtysowi ze Świątkowej miejsce opustoszałe z prawem lokowania wsi na prawie ruskim (sic!) Sołtys otrzymał 5 łanów, z czego jeden na wygon i jeden na założenie cerkwi, nawsie, prawo wybudowania młyna z jedna piłą, karczmę, stawy rybne i prawo założenia barci. Mieszkańcy osady otrzymali 12 lat wolnizny (Dobrowolska, 1985: 143). Pojawiła się ona ponownie w rejestrze poborowym z 1595 r., gdzie określono ją jako nowo lokowaną (Czajkowski, 1999: 68). Ponieważ inne, okoliczne wsie lokowano na prawie wołoskim, więc również za taką należy uznać Czarne.

Źródła do dziejów miejscowości


Historia miejscowości


Wieś łemkowska. W 1629 roku liczyła trzy gospodarstwa posiadające ziemię i dwa bezrolne. W XVIII wieku wieś ta była siedzibą parafii obejmującej Nieznajową i Lipną. W 1880 roku istniały tu 54 domy zamieszkałe przez 330 osób. Ludność wsi zajmowała się rolnictwem, tkactwem, wydobyciem i destylacją ropy naftowej.Po wojnie część mieszkańców wyjechała dobrowolnie do ZSRS. Pozostało 9 rodzin, działała szkoła. Po akcji "Wisła" w 1947 we wsi pozostała rodzina gajowego. Po 1956 roku wróciły do wsi rodziny autochotnów.  tkactwem, wydobyciem i destylacją ropy naftowej.

Dziedzictwo kulturowe (materialne i niematerialne)


Łan dla cerkwi wzmiankowany w 1569 r. (Dobrowolska, 1985: 143). Zachowały się kamienne kapliczki (najstarsza z 1869)  krzyże (najstarszy z 1894 roku). Zachowało się miejsce po cerkwi grekokatolickiej p.w. św. Dymitra z 1789 roku. W 1993 roku świątynię zdemontowano, a w 1966 zrekonstruowano świątynie która znajduje się w skansenie w Nowym Sączu. Na cmentarzu przycerkiewnym zachowało się kilkanaście nagrobków żeliwnych i kamiennych. Obok wojskowy cmentarz z I wojny światowej.

Organizacje, instytucje, związki wyznaniowe


Dokumentacja fotograficzna i filmowa