Łosie
Kategorie:
lokacja na prawie wołoskim, XV wiek
Nazewnictwo
W 1359 r. Lossye, w 1397 Dlosze, w 1399 r. Lochzse, w 1416 Losye, w 1426 Loszcza, w 1432 Losza, od 1524 r. występuje Losie (SHGWK III: 968).
Ludność — skład etniczny
Język
Lokacja (data lokacji i prawo, na którym miejscowość została założona)
W 1359 r. Kazimierz wielki nadał wyludnione i zniszczone obszary wraz z wsią Łosie Janowi, synowi Pawła Gładysza. W następnym okresie osada funkcjonowała w oparciu o prawo niemieckie. W 1480 r. sołectwo we wsi Łosie nabył od Jana Gładysza za 8 florenów Piotr zwany Paszkowicem, pochodzący, co charakterystyczne, z Bednarki-osady objętej w tym czasie kolonizacją wołoską. Jednak ani opisane w nim elementy uposażenia sołtysa, ani też obowiązki kmieci nie zdradzają wprost wpływów prawa wołoskiego. Zastanawia jednak uposażenie świątyni w jeden łan ziemi, co często zdarzało się w przypadku świątyń prawosławnych. Należy zaznaczyć, że ten dokument zachował się w bardzo złym stanie (SHGWK III: 973). Dopiero w kolejnym przywileju, wystawionym w 1524 r. przez Andrzeja Branickiego dla Waszka z Rychwałdu (obecnie Owczary), bez trudu odnajdujemy elementy typowe dla prawa wołoskiego. Samą konieczność jego wydania motywowano zniszczeniami wsi, jakie miały miejsce w poprzednich latach. Chłopi oprócz czynszu w wysokości jednego wiardunku, mieli m.im uiszczać daninę w postaci dziesiątego wieprza i dwudziestej owcy, z których 1/6 pobierał sołtys. Płacili opłatę zwaną wojenne w wysokości 6 gr, odrabiali w roku 3 dni pańszczyzny na rzecz sołtysa. Zaznaczmy, że daniny od wieprzów i owiec, a także robocizny na rzecz sołtysa (kniazia) stanowią podstawowe cechy obyczaju wołoskiego (Jawor, 2000: 79). Sołectwo było uposażone tak samo jak w 1480 r.: 3 łany ziemi z dodatkowymi obszarami, prawo budowy młyna z foluszem i traczem, sadzawki, karczmy i barci, możliwość osadzania rzemieślników. Sołtys został zwolniony z obowiązku wyprawy wojennej, miał na nią swojemu panu dawać konia wartego 2 grzywny, którego po wyprawie otrzymywał z powrotem (SHGWK III: 973). Można zatem przyjąć, wbrew opinii S. Kurasia (1960: 87), że oba przywileje (z 1480 i 1524 r.) w istocie wprowadzały wołoski ustrój prawny na terenie omawianej miejscowości. W 1581 r. zapłacono podatek od 10 łanów kmiecych, 2 komorników bez bydła, sołtysa i popa ruskiego (ŹD 14: 120).
Źródła do dziejów miejscowości
Historia miejscowości
Dziedzictwo kulturowe (materialne i niematerialne)
Cerkiew uposażona w łan gruntu być może wspomniana została już w 1480 r. (SHGWK III: 973). W 1536 r. spustoszona cerkiew (sinagoga deserta) - (AGAD, ASK, I, 2: 300).
Organizacje, instytucje, związki wyznaniowe
Dokumentacja fotograficzna i filmowa