Karta miejscowości osadnictwa wołoskiego

Owczary


Kategorie: lokacja na prawie wołoskim

Nazewnictwo


Do 1946 r. osada nosiła nazwę  Reichwald, Richwald a następnie Rychwałd (Kuras, 1968: 88).

Ludność — skład etniczny


Język


Lokacja (data lokacji i prawo, na którym miejscowość została założona)


W 1417 r. Dzierżsław Karwacjan uzyskał królewską zgodę na przeniesienie Gorlic i kilku wsi na prawo magdeburskie. Wśród nich pojawiły się: Rychwald et aliud Rychwald (ZDM 6: 1818). Oznacza to, że w starszej części wsi zamieszkiwali osadnicy polscy a może też niemieccy, zaś w młodszej (górnej) Wołosi (Czajkowski, 1995: 109). Z tej przyczyny w tym samym roku Jan i Jakub Karwacjanowie uściśli zasady jakimi ma się rządzić cześć wołoska. Wystawiony wtedy dokument stanowi swoisty zlepek elementów prawa wołoskiego i niemieckiego, być może związany z brakiem znajomości prawa wołoskiego przez twórcę źródła.
Sołectwo (w rzeczywistości kniaziostwo) miało się składać z 2 1/2 łanu i dodatkowych obszarów, młyna i karczmy. Sołtys o imieniu Klima miał sądzić mieszkańców na wzór sądu wyższego prawa niemieckiego w Bieczu. W innym miejscu z kolei zapisano, że miejscowych ma sądzić według prawa wołoskiego, a przybyszów według prawa niemieckiego. Sołtys (kniaź) winnych mógł karać chłostą i kłodą. W razie nieposłuszeństwa lub nieuzasadnionych skarg na sołtysa, winny miał dać dziedzicom wsi 12 baranów. Uzyskał 1/3 zasądzonych kar sądowych oraz 1/6 czynszów i danin. Na wyprawę wojenną miał dawać swemu panu konia wartości 3 grzywien.
Osadnicy m. in. powinni płacić właścicielowi po 10 gr czynszu oraz dawać popręgi, uiszczać dwudzieszczyznę od owiec, dawać co 20. wieprza pasionego na buczynie. Upolowane małe zwierzęta mieli okazywać panu celem ich odkupienia, od większych właścicielowi przysługiwała 1/3 cześć zwierzęcia. Na wyprawę wojenną uiszczali po 6 gr i dawali ser wartości 2 gr (ZDM 1: 324).

Źródła do dziejów miejscowości


Historia miejscowości


Dziedzictwo kulturowe (materialne i niematerialne)


Na mocy przywileju z 1417 r. sołtys uzyskał prawo wybudowania kościoła (w rzeczywistości cerkwi) i swobodnie nią dysponować, zaś pop (presbiter) został zwolniony od ciężarów kmiecych. (ZDM 1: 324).

Organizacje, instytucje, związki wyznaniowe


Dokumentacja fotograficzna i filmowa