Ustrzyki Dolne
Kategorie:
Wołosi, XVI wiek
Nazewnictwo
W 1502 r. Berehy, w 1509 Berehy lub Brzegi ale też Ustroszek, w 1565 r. Vstryki, w 1666 r. Vstryki Dolne (Makarski, 1999: 289).
Ludność — skład etniczny
Wołosi z Siedmiogrodu.
Język
Lokacja (data lokacji i prawo, na którym miejscowość została założona)
W świetle przekonujących badań M. Augustyna (1993:102-103) omówione niżej dokumenty z 1502 i 1509 r. dotyczą wsi Ustrzyki Dolne. W 1502 r. starosta przemyski Stanisław Kmita za zgodą króla sprzedał za 40 florenów sołectwo (kniaziostwo) we wsi Berehy (obecnie: Ustrzyki Dolne) opatrznemu Zankowi, pochodzącemu ze Starzawy - miejscowości o tradycjach wołoskich sięgających XV w. Zanko miał lokować na surowym korzeniu wieś, rządzącą się prawem wołoskim. Kniaziostwo miało liczyć 2 dworzyszcza z dodatkowymi obszarami, młyn ze stępami, foluszem i walidłem, wolną karczmę. Mógł na jego terenie osadzać rzemieślników, ponadto otrzymał 1/3 danin i 1/3 kar sądowych. Na wyprawę wojenną sołtysi (kniaziowie) mieli ruszać na koniu wartości 6 florenów, z łukiem i strzałami. Osadnicy uzyskali 24 lata wolnizny, zaś po jej upływie mieli składać daniny w wysokości 5 owiec, świni, 2 serów, 2 popręgów od dworzyszcza oraz płacić podatek zwany wojenne (AGAD, MK 23: 681-682). W 1509 r. w posiadanie tego kniaziostwa wszedł Iwon Janczowicz Siedmiogrodzianin (Transilvanus), brat poległego w wojnie z Mołdawią Teodoryka. Król Zygmunt Stary jednoznacznie stwierdził, że celem tej lokacji jest ściągniecie osadników z Węgier: ac in advocandis secum ex terris Ungariae hominibus (Stadnicki, 1848: 63-64). Iwon i Teodoryk wywodzili się z Siedmiogrodu z Unihowa (Wanag). Syn Iwona Kunasz zaczął używać nazwiska Ustrzycki, zaś z kolei jego potomkowie założyli kilka rodzin używających herbu Przestrzał, zwanym też Unichów (Augustyn, 1993: 102).
Źródła do dziejów miejscowości
Liczne materiały dotyczące spraw majątkowych kniaziow ustrzyckich opublikował A. Stadnicki (1848: 63-76).
Historia miejscowości
Dziedzictwo kulturowe (materialne i niematerialne)
Pop wspomniany w przywileju z 1502 r. (AGAD, MK 23: 681-682).
Organizacje, instytucje, związki wyznaniowe
Dokumentacja fotograficzna i filmowa