Karta miejscowości osadnictwa wołoskiego

Stebnik


Kategorie: lokacja na prawie wołoskim, XVI wiek

Nazewnictwo


Ludność — skład etniczny


Język


Lokacja (data lokacji i prawo, na którym miejscowość została założona)


W 1539 r. król zatwierdził braciom Fiedkowi, Piotrowi Lachno, Waszkowi i Iwanowi, kniaziom ze Stebnika, przywilej z 1511 r. wydany przez starostę przemyskiego, nieznanemu z imienia ich przodkowi, zezwalający na lokację tej osady na prawie wołoskim, na surowym korzeniu (AGAD, MK 58: 299-301). W rzeczywistości Stebnik mógł być nieco starszy, skoro w 1509 r. występuje Demian Stebnicki, notowany kilka lat później jako krajnik strwiążski (Czajkowski, 1995: 133). W świetle przywileju z 1539 r., (zatwierdzającego ten z 1511 r.) kniaziostwo składało się z 2 dworzyszcz z ogrodami i łąkami, młyna i wolnej od podatków karczmy, 1/3 podatków od osadników, na jego terenie mogli zamieszkiwać zagrodnicy. W zamian m. in. kniaź miał obowiązek udziału w wyprawie wojennej uzbrojony i na dobrym koniu. Kmiecie mieli uiszczać podatki i daniny tak jak to czynią mieszkańcy innych wsi wołoskich (AGAD, MK 58: 299-301). W 1565 r. była to mała osada, zamieszkiwana przez 9 kmieci osadzonych na połowach dworzyszcz, płacących czynsze i daniny przeliczone na pieniądze. Obowiązkiem kniaziów było oddawanie raz w roku 12 baranów do grodu przemyskiego (LWR II: 56). 

Źródła do dziejów miejscowości


AGAD, MK 58: 299-301; LWR II: 56.

Historia miejscowości


Miejscowość obecnie nie istnieje jako samodzielna osada, według W. Makarskiego (1999: 257) jest częścią Krościenka.

Dziedzictwo kulturowe (materialne i niematerialne)


Wzmianka o cerkwi jeszcze z czasów przed formalną lokacją, bo z 1507 r.  (Budzyński, 1990: 147).W przywileju z 1539 r. wspomniano o dworzyszczu jako uposażeniu cerkwi (AGAD, MK 58: 299-301). W lustracji z 1565 r. pojawiła się informacja, że pop osadzony na nowo na obszarze dwóch gospodarstw kmiecych, na mocy przywileju z 1563 r., jest zwolniony z większości powinności (LWR II: 56). 

Organizacje, instytucje, związki wyznaniowe


Dokumentacja fotograficzna i filmowa