Karta miejscowości osadnictwa wołoskiego

Tročany


Kategorie: współczesna Słowacja, Łemkowie

Nazewnictwo


Sl. Tročany

1270 – Trochan

1277 – Villa Sancte Trinitatis

1346 – Troycha

1427 – Nagtrochan

1773 – Trocžany

1786 – Trocschan

1808 – Tročany

1920 – Trojčany

1927 – Tročany (wg. http://www.trocany.eu/)

Ludność — skład etniczny


Słowacy, Rusini, Ukraińcy

Język


Słowacki

Lokacja (data lokacji i prawo, na którym miejscowość została założona)


Pierwsze wzmianki o miejscowości pochodzą z roku 1270.

Źródła do dziejów miejscowości


1.       1. Statistical Office of the Slovak Republic

2.       2. Oficjalna strona miejscowości: http://www.trocany.eu/

3.   Badania terenowe: Ewa Kocój, lipiec 2015.

 

Historia miejscowości


Wieś położona w regionie preszowskim, ok. 15 km na południowy-wschód od Bardiejowa. Pierwsze wzmianki pochodzą z XIII wieku, za czasów panowania króla Beli IV, który miała podarować majątek Tročan jednemu ze szlachciców. W tym czasie nazwa miejscowości brzmiała inaczej: była to Sancta Trinitatis (Święta Trójca).

Dziedzictwo kulturowe (materialne i niematerialne)


1.      We wsi znajduje się cerkiew greckokatolicka pw. św. Łukasza Ewangelisty. Data fundacji nie jest do końca znana, pojawiają się informacje o XV-XVI wiek lub 1739 r. (wówczas świątynia miała być przewieziona z pobliskiej wsi o nazwie Rzeszów, co wskazuje też inskrypcja  znajdującaj się na belkach cerkwi i na ikonie Ukrzyżowania). Jest uznawana za najstarszą świątynię obrządku wschodniego na Słowacji (także na całym Podkarpaciu).

·         Cerkiew jest drewniana,  wybudowana na kamiennej podmurówce, konstrukcja zrębowa. Nawa nakryta dachem czterospadowym, prezbiterium - dachem dwuspadowym, wieża, zwężająca się ku górze - dachem stożkowym. Dachy kryte ą gontem, ściany szalowane również kryte gontem. W nawie i prezbiterium znajdują się małe okna.

·         we wnętrzu świątyni znajduje się dwurzędowy  ikonostas datowany na XVII wiek. W ikonostasie - szereg cennych ikon z XVII w. Rząd górny tworzą ikony proroków ze zwojami proroctw, pośrodku nich znajduje się ikona Panagii z aniołami modlącymi się po obu stronach; rząd dolny – ikony prezentujące tzw. Wielkie Deisis (Tronujący Chrystus Arcykapłan w otoczeniu Matki Bożej i św. Jana, po obu stronach towarzyszy im dwunastu apostołów. Nad rzędami ikonostasu znajduje się ikona Ukrzyżowania. Poniżej ikonostasu widniej ikona Mandylionu oraz – po obu stronach carskich wrót 4 ikony namiestne. Drzwi ikonostasu są złocone i misternie rzeźbione.

·         Za ikonostasem znajduje się ołtarz z ikoną Zdjęcia z krzyża z XVIII wieku oraz ikona św. Michała Archanioła.

·         na ścianach bocznych znajdują się ikony malowanych na płótnie,  m.in. ikona Sadu Ostatecznego (ściana południowa), św. Paraskiewa (ściana północna) oraz Zwiastowanie Bogurodzicy (ściana północna).

·         W 1968r. cerkiew została uznana za pomnik kultury narodowej.

·         Cerkiew przechodziła liczne remonty (1897, 1933, 1968, 2010-2011).

Organizacje, instytucje, związki wyznaniowe


Dokumentacja fotograficzna i filmowa