Karta miejscowości osadnictwa wołoskiego

Grabova


Kategorie:

Nazewnictwo


Grabova

arom. Greãva

pl. Grabowa

Ludność — skład etniczny


Aromanie

Język


aromański, albański

Lokacja (data lokacji i prawo, na którym miejscowość została założona)


- prawdopodobnie X wiek 

Źródła do dziejów miejscowości


1. Shculia armănească Grabova, http://aromanian.tv/videogallery/shculia-armaneasca-di-hoara-grabova1618479520 [odczyt:11.09.2015].

Historia miejscowości


- Grabova - obecnie wioskn a wysokości 1300 m n.p.m.,  położona w okręgu Gramsh w Albanii. Została założona prawdopodobnie w X wieku, była wtedy jednym ze średniowiecznych miast. Tradycja, wciąż nie potwierdzona źródłowo, lokuje jej powstanie w X wieku, ale nie znamy dokładnej daty przybycia tu Aromanów.

W ich współczesnej pamięci w XVIII stuleciu Grabova liczyła 2000 rodzin, 12 000 domów i kilka świątyń. Była połączona siecią dróg z Moskopolem. Nękana napadami band od XVIII wieku kilkakrotnie była opuszczana przez jej aromańskich mieszkańców, a największy exodus ludności tej miejscowości miał miejsce w II połowie XVIII wieku.

Dziedzictwo kulturowe (materialne i niematerialne)


1. cerkiew św. Paraskiewy (arom. Stâvínere), datowana na 1718 rok, z zachowanymi freskami polichromii wewnętrznej, przedstawiającymi m.in. św. Paraskiewę, z fragmentami drewnianego ikonostasu i nielicznymi ikonami (m.in. św. Archanioła Michała)

2.cerkiew św. Mikołaja (arom. Ay Nicóla), która miała być ufundowana w 1759 roku, z wieżą, zachowanymi  podcieniami, małą absydą oraz freskami z wyobrażeniem chórów anielskich, Chrystusa Pantokratora i św. rycerzy wojowników (św. Michała i św. Dymitra).

3. W Grabovej zachowały się ruiny starych traktów, kamiennych mostów, instalacji kanalizacyjnej miasta i szkoły Szymona Baby (Koli Simon Baba).




Organizacje, instytucje, związki wyznaniowe


Dokumentacja fotograficzna i filmowa