Karta miejscowości osadnictwa wołoskiego

Monodendri


Kategorie: współczesna Grecja

Nazewnictwo


gr. Μονοδένδρι / Monodendri

Ludność — skład etniczny


Grecy, Karakaczanie, Aromanie

Język


grecki, aromański

Lokacja (data lokacji i prawo, na którym miejscowość została założona)


Źródła do dziejów miejscowości


Historia miejscowości


- wioska w okolicach Joanniny (ok. 40 km), w górach Zagoria, wybudowana na wysokości 1000 m.n.p.m. Z jej okolicami związane są dwie grupy pasterzy - Karakaczanów i Aromanów/Vlachów, którzy na okolicznych górach wypasali (a także do dziś wypasają) stada owiec i bydła. Te dwie grupy pasterzy są często mylone ze sobą, jednak wspomnienia Aromanów pozwalają nam uznać, że miejscowość ta wraz z Zagorią stanowiły dla nich tereny zwyczajowego wypasu. 

Dziedzictwo kulturowe (materialne i niematerialne)


1. W Monodendrii, położonym w wąwozie Vikos, w okolicznych górach Aromanie, ale też Karakaczanie (gr. Σαρακατσάνοι) wypasali swoje stada. Jednym z najważniejszych miejsc kultu religijnego jest w tym regionie monastyr św. Paraskiewy, ufundowany w latach 1413–1414 dzięki staraniom miejscowego szlachcica Michaela Therianos. Według tradycji był aktem wdzięczności za uzdrowienie przez św. Paraskiewę córki szlachcica z nieuleczalnej choroby. Z czasem stał się ważnym miejscem kultu dla lokalnej społeczności pasterzy, dziś już prawie nieistniejącej. Bazylika, wybudowana z szarego kamienia, składa się z nawy niewielkich rozmiarów i pokryta jest polichromią wewnętrzną wykonywaną w różnym czasie – w XV i pod koniec XVII wieku. Znajduje się tu m.in. portret fundatora Therianosa, jego żony i dzieci. Monastyr ten oddziaływał na okoliczną ludność i silnie utwierdził kult św. Paraskiewy, która w lokalnym kulcie pełni rolę opiekunki pasterzy, opiekunki kobiet i wspomożycielki wszystkich potrzebujących.

2. W wiosce zachowała się bardzo ciekawa kamienna architektura, charakterystyczna m.in. dla Zagorii.




Organizacje, instytucje, związki wyznaniowe


Dokumentacja fotograficzna i filmowa