Karta miejscowości osadnictwa wołoskiego

Poroszkowo


Kategorie: współczesna Ukraina

Nazewnictwo


ukr. Порошково / Poroszkovo

Ludność — skład etniczny


Ukraińcy, Wołosi, Romowie

Język


Ukraiński, rumuński

Lokacja (data lokacji i prawo, na którym miejscowość została założona)


- pierwsza wzmianka o Poroszkowie pochodzi z 1552r.  Pod koniec XVI wieku wszyscy mieszkańcy byli poddani ziemianin Gabor Orosa.

Źródła do dziejów miejscowości


Historia miejscowości


- we wsi żyje grupa etniczna określana przez Ukraińców, ale także w oficjalnych dokumentach,  jako Wołosi (Wołochy). Zamieszkuje tereny graniczne miejscowości -przysiółek, znajdujący się na prawo od drogi (jadąc od strony zachodniej), za mostem. W badaniach naukowych i urzędowych są określani jako etnos pochodzenia rumuńskiego i cygańskiego, zamieszkujący na terenie Zakarpcia, którego liczebność szacowana jest na ok. 6 tysięcy osób (najwięcej badaczy skłania się ku tezie, że są to Cyganie przybyli z Maramuresz na tereny Zakarpacia w XVIII wieku).

·         Sami przedstawiciele tego etnosu określają się jako Wołosi i twierdzą, że są mniejszością rumuńską, przybyła na te tereny po II wojnie światowej. Posługują się językiem ukraińskim oraz rumuńskim, ale starsze pokolenie powoli zapomina j. rumuński. Dzieci uczą się j. rumuńskiego na specjalnie zorganizowanych dla nich kursach.

·         Badania przeprowadzone przeze mnie w lipcu 2015 roku w Poroszkowie wskazują na to, że są to Cyganie. W narracjach przedstawicieli tego etnosu pojawia się informacja, że ich rodzice i dziadkowie przybyli w okolice Poroszkowa z terenów Wołoszczyzny po II wojnie światowej i nazywali się wtedy ogólnym określeniem ,,lingurari” (lingurasze, łyżkarze). Mówili w ,,innym języku”, zajmowali się wyrobem przedmiotów z drewna potrzebnych w gospodarstwie domowym(m.in. łyżek, koryt). Zmiany granic spowodowały, że nie mogli powrócić do Wołoszczyzny (do Rumunii) i zostali w okolicach Poroszkowa. Obecnie uważają, że są mniejszością rumuńską (wołoską) na terenie Ukrainy.

·         Sposób ich życia przypomina wciąż tradycyjny sposób życia charakterystyczny dla Cyganów -  mają barona (stoi na czele wspólnoty, odpowiada za porządek we wspólnocie, reprezentuje ją na zewnątrz przed urzędnikami państwowymi i w mediach), żyją w bardzo ubogich warunkach (biedne, sklecone z różnych materiałów domy – drewno, tektura, ale w ostatnim czasie widać ślady nowego budownictwa oraz remontowania starych domów). Zawierają wczesne, tradycyjne małżeństwa, wyłącznie w obrębie swojej społeczności. Rodziny są bardzo liczne – dochodzą nawet do 17 dzieci. Widać w nich duży szacunek do osób starszych. Nie wykazują zainteresowania wykształceniem, choć obecnie posyłają dzieci do szkół. Nie pracują, zatrudniają się do prac sezonowych w okolicy (m.in. wyrąb drzewa).

·         W ,,wołoskiej” części Poroszkowa działa sklep prowadzony przez samych Wołochów/Cyganów.

·         przynależność religijna – sami określają się jako prawosławni lub protestanci.

·         Żyją na kredyt w okolicznych sklepach (według sprzedawców z okolicznych sklepów – przychodzą przez cały miesiąc i kupują  wszystkie towary na kredyt, na początku miesiąca – po nadejściu zasiłku – regulują całe zadłużenie i ponownie żyją na kredyt. Według mieszkańców Poroszkowa – są społecznością nie sprawiająca żadnych problemów.


Dziedzictwo kulturowe (materialne i niematerialne)



1.      Cerkiew św. Mikołaja, wybudowany w 1762r. w stylu bizantyńskim, trójnawowy, poświęcony około roku 1785.

Organizacje, instytucje, związki wyznaniowe


Dokumentacja fotograficzna i filmowa