Podsarnie

pierwsza nazwa osady: Orawka pod Sarną, Orawka Pośrednia

[GJ] W XVI i XVII w. osada występowała pod nazwami: Podsarna, Podszarna, pod Zernom, pod Zrnym, Orawka sub Sarna, Orawka Pośrednia (Kozepseo), Orawka Mała (Semkowicz 1939, 452). [GJ]

1567, na prawie wołoskim

[GJ] Ta należąca do zamku orawskiego osada pojawiła się w źródłach w 1567 r. jako osada opustoszała (Semkowicz 1932, 93.95). Według źródła internetowego jej (ponowną?) lokację przeprowadził w 1585 r. Melchior Sarna. Na mocy przywileju uzyskał on sołectwo liczące 2 łany leśne oraz zwolnienie od podatków (patrz niżej). W 1598 r. zaliczono ją do osad wołoskich nowolokowanych w lasach. Zamieszkiwało tam wówczas 17 osadników, zaś w 1604 r. już tylko 8. W 1619 r. sołtys Melchior Sarna na gruntach swojego sołectwa miał osadzonego jednego kmiecia i 6 zagrodników, we wsi nadal zamieszkiwało 8 osadników uiszczających różnorodne daniny (Semkowicz 1939, 100, 102, 122, 157). W 1613 r. Jerzy Thurzo ujednolicił i obniżył powinności mieszkańców wsi wołoskich. Wieśniacy zamieszkujący Podsarnie mili odtąd płacić po 15 florenów czynszu (za wyjątkiem dwóch być może nowolokowanych osadników), liczne daniny w tym dwudzieszczyznę od wypasanych owiec. Mieli w razie konieczności stawać zbrojnie (Semkowicz 1932, 34-35).

- wieś założona w 1567 roku przez osadnika zwanego Sarna. W tym roku figuruje w rejestrach podatkowych, ale nie płaci jeszcze podatków i nie daje danin. 

- w 1585 roku przełożony Zamku Orawskiego - Jan Abaffy - ze względu na ciężką pracę przy karczowaniu lasów i poszerzeniu łąk osady wałaskiej ustala opłaty i daniny. Ustanawia też osadnika sołtysa Jana Wilgę.

- w 1595 roku Jerzy Turzo zatwierdza  opłaty i daniny ustalone przez Jana Abaffy.

- 1606 rok - Jerzy Turzo, ze względu na ciężkie warunki życia w osadzie, obniża podatki mieszkańcom osady.

- w 1619 roku wieś liczy 8 osadników wałaskich, sołtysem jest Mechior Sarna. Nazwiska pierwszych osadników: Marduła, Jeleń, Wierzba, Zonzel, Oprządek.

-  W 1659 roku mieszkało w Podsarniu 361 mieszkańców (359 katolików i 2 protestantów.

1. zabytkowa kamienna figura św. Jana Nepomucena, ufundowana w roku 1874 przez Katarzynę i Jana Kapuściaków, jako dziękczynne wotum za ocalenie przed powodzią.

2.  krzyż z 1811 roku, na miejscowym dawnego cmentarza. 

3. drewniana dzwonnica z ufundowanym w 1924 roku dzwonem. 

4. tradycyjna profesja z której słynną jeszcze wciąż mieszkańcy wioski - snycerstwo.