Karta miejscowości osadnictwa wołoskiego

Odrzechowa


Kategorie: lokacja na prawie wołoskim

Nazewnictwo


W 1419 r. Odrzechowa, w 1428 r. Odrzochow, w 1438 Odrzechow, w 1449 Hodrzechow, zas w 1451 r. Odrechowa (SHGZS III: 7). 

Ludność — skład etniczny


Być może cześć ludności Odrzechowej pochodziła z Mołdawii, skoro jeden z kniaziów tej osady Jaczko określany był przydomkiem Mołdawski (Iaczko alias Moldawszky filius Rączkonis (AGZ XVI: 3419).

Język



Lokacja (data lokacji i prawo, na którym miejscowość została założona)


Osada pojawiła się w źródłach w 1419 r. jako już istniejąca: possesionata est villa nostra Odrzechowa (AGAD, MK 15: 184 - 184v). W XV i XVI w. stanowiła centrum krainy, obejmującej wsie wołoskie położone w starostwie sanockim. Krajnicy, w swietle informacji z 1523 r. zwolnieni byli z wszelkich powinności w zamian za pilnowanie królewskich lasów i gór (AGAD, ASK, I, 21: 34v., 58v), przewodniczyli też sądowi strungowemu (zborowemu) w Sanoku (Jawor, 1997: 179-186). Obok nich występowali odrzechowscy kniaziowie, lokujący nowe osady i utrzymujący kontakty rodzinne z mieszkańcami innych wsi nie tylko w Polsce ale też na terenie współczesnej Słowacji. Z czasem zasilili oni szeregi szlachty. Zachowane materiały źródłowe pozwalają na odtworzenie ich niemal pełnego pocztu (SHGZS III: 7 - 10).   

Źródła do dziejów miejscowości


Odrzechowa dysponuje unikalną dla osad wołoskich wiejską księgą sądową, zawierającą głównie wpisy spraw niespornych ( w języku ruskim) jej mieszkańców z lat 1549 - 1691 (Akti, 1970). Z kolei J. Sulisz (Przywileje, 1906) opublikował przywileje (głównie z XVI w.) dotyczące kniaziów odrzechowskich. Wszelkie informacje źródłowe dotyczące dziejów tej wsi w XV i początkach XVI w. zebrał A. Fastnacht (SHGZS III: 7 - 10). 

Historia miejscowości



Dziedzictwo kulturowe (materialne i niematerialne)


Cerkiew wzmiankowana w 1507 r.  (Budzyński, 1990: 154).

Organizacje, instytucje, związki wyznaniowe



Dokumentacja fotograficzna i filmowa