Xirolivado
Kategorie:
Arumuni, miejscowość istniejąca, osadnictwo górskie, pasterstwo, tereny wypasowe, współczesna Grecja, XIX wiek, XX wiek
Nazewnictwo
gr. Ξηρολίβαδο; arum. Xiralivadi
Ludność — skład etniczny
Język
Lokacja (data lokacji i prawo, na którym miejscowość została założona)
Źródła do dziejów miejscowości
Historia miejscowości
Początkowo zamieszkane tylko w okresie letnim, jako że dominowała tam
wołoska ludność transhumacyjna, utrzymującą się z wypasu i hodowli owiec. Losy
Xirolivado były powiązane z losami Kato Vermio. Oprócz relacji rodzinnych,
mieszkańcy osad dzielili część pastwisk, należących do czyftliku. Po upadku
powstania w 1878 roku na Xirolivado spadły surowe represje ze strony władz
osmańskich. Przedstawiciele najmajętniejszej Hatzigogou nie pozostali obojętni
na wpływy ruchów narodowych, Początkowo wspierali grecki ruch narodowy.
Giorgios Hatzigogou, teść Pavlosa Bardalexi, działał w zakonspirowanych
strukturach powstańczych w 1878 roku. W kolejnych dekadach rodzina Hatzigogou
przeszła jednak na stanowisko prorumuńskie i jednocześnie wspierała interesy
władz osmańskich, chcąc osłabić wpływy greckie. Intencją jej przywódców było
zdobycie przewagi ekonomicznej poprzez elastyczne wykorzystanie
grecko-tureckich sporów politycznych. Hatzigogou wzbogacili się na hodowli
zwierząt i świadczeniu usług transportowych. Na początku XX wieku stali się
jedną z najbogatszych i najbardziej wpływowych rodzin wołoskich w rejonie.
Giorgios Hatzigogou był orędownikiem wpływów rumuńskich, co zapewniło mu dobre
relacje z administracją turecką i ograniczyło wpływy miejscowych konkurentów,
sympatyzujących z Grecją. Po jego śmierci władza w rodzinie przypadła czwartemu
synowi, Apostolosowi (Tolis/Tolias). Popierał on dążenia ku wprowadzeniu języka
rumuńskiego do cerkwi, jako że był on według niego bliski mowie wołoskiej,
którą posługiwała się duża część miejscowej ludności. Apostolos stał się jednym
z głównych celów ataków ze strony greckich irredentystów (dwukrotne nieudane
zamachy na jego życie; 1906, 1908). Oponenci uważali, że jego rodzina była
subsydiowana przez Rumunię w celu wzniecania antygreckich niepokojów i
dzielenia miejscowej ludności. Xirolivado było kilkakrotnie niszczone podczas II
wojny światowej. Obecnie jest osadą letniskową, liczba ludności, do około
tysiąca mieszkańców, zwiększa się sezonowo, w okresie letnim.
Dziedzictwo kulturowe (materialne i niematerialne)
Organizacje, instytucje, związki wyznaniowe
Dokumentacja fotograficzna i filmowa