Karta miejscowości osadnictwa wołoskiego

Wełes


Kategorie: Arumuni, współczesna Macedonia, XIX wiek, XX wiek

Nazewnictwo


Ludność — skład etniczny


Zgodnie z danymi opublikowanymi przez Vasila K’nčova, (Васил Кънчов, Македония. Етнография и статистика, 1900, s. 156), Veles należało do najludniejszych miast na ziemiach macedońskich (19 700). W statystyce wymienia się Macedończyków (12 tys.), Turków (6 600, Cyganów (600) Wołochów (500). W 2002 roku w mieście mieszkało 40 269 osób, w tym 340 Wołochów (0,78%). Używanie języka wołoskiego deklarowało 277 osób (0,63%).

Liczba ludności wołoskiej w stosunku do ogólnej liczny ludności w latach powojennych:

1948    47/15 356
1953    54/19 373

1961    -/27 050

1971    -/35 980

1981    194/42 557

1991    263/45 037

1994    303/44 149

2002    340/43 716 

Język


Lokacja (data lokacji i prawo, na którym miejscowość została założona)


Źródła do dziejów miejscowości


В. Кънчов, Македония. Етнография и статистика, 1900, s. 156. 

Historia miejscowości


Dziedzictwo kulturowe (materialne i niematerialne)


Zwarte osadnictwo wołoskie znajdowało się w miejscu położonym na wschód od centralnej części miasta (Derven), z główną ulicą, która nazywała się “Влашко маало”. Ważnym punktem była cerkiew Św. Bogurodzicy (zwana cerkwią wołoską), którą wznoszono w latach 1882-1905. Wcześniej społeczność wołoska nie miała swojej świątyni, bezskutecznie wnioskowała do władz o przekazanie jej do użytkowania cerkwi św. Spasa (do 1874 roku). W nowo wybudowanej świątyni znalazł się srebrny krzyż i ołtarz, ufundowany przez jedną wołoskich rodzin, która prowadziła aptekę w Veles.  Ostateczne prace budowalne prowadzono pod nadzorem mistrza Damjana, syna niejakiego Andreja, z rodziny budowniczych Renzovci-Zografovci z Veles. Liturgia odbywała się w języku greckim, z udziałem miejscowego władyki. Pierwszym gospodarzem cerkwi był Dimitrij Boga, pochodzący z rodziny mieszkającej w Veles. Liturgia w języku greckim była prowadzona do 1915 roku, gdy w cerkwi nastało duchowieństwo, które nie znało tego języka. Sama cerkiew nie wyróżniała się pod względem architektonicznym, przypominała raczej większy budynek mieszkalny.

Organizacje, instytucje, związki wyznaniowe


Dokumentacja fotograficzna i filmowa