Karta miejscowości osadnictwa wołoskiego

Użok


Kategorie: Bojkowie, Karpaty, współczesna Ukraina

Nazewnictwo


Użok

ukr. Ужо́к

węg.  Uzsok

Nazwa wsi pochodzi prawdopodobnie od nazwy przepływającej tu rzeki Użki.

Ludność — skład etniczny


Rusini, Bojkowie, Ukraińcy

Język


ukraiński, bojkowski, rusiński, węgierski

Lokacja (data lokacji i prawo, na którym miejscowość została założona)


Prawdopodobnie w XVI wieku.

Źródła do dziejów miejscowości


1. Ужо́к, http://www.derev.org.ua/zakarp/uzhok.htm [odczyt: 5.02.2017].

2. Badania terenowe, Ewa Kocój, lipiec 2015.

Historia miejscowości


W gramotach datowanych na rok 1582Uzok należy do rodu Draghetów. W tym roku mieszkał tu prawd. jeden sołtys z rodziną.



Dziedzictwo kulturowe (materialne i niematerialne)


1. Cerkiew św. Michała Archanioła w Użoku (tzw. Michajłowskaja) — drewniana, prawosławna (obecnie należy do Patriarchatu Moskiewskiego), wybudowana w roku 1745 przez - wciąż do ustalenia - mistrza Pawła Toniwa z Butli z obłasti lwowskiej (,,Павлом из Бутли", ,,Павел Тонив") lub mistrzów  P. Czerneiwa i Iwana Ciganina z Cichego (П. Чернеивым i И. Циганиником; Иван Цыганин из Тихого, trójdzielna, zrębowa, trójkopułowa, nad nawą posiada ciekawą wieżę-dzwonnicę. Nakryta dachem gontowy.

Wewnątrz cerkwi znajduje się ikonostas, ołtarz z XVIII wieku i cenne ikony i starodruki z wieku XVII.

Obok cerkwi znajduje się cmentarz z grobami miejscowej ludności oraz drewniana dwu-piętrowa dzwonnica, drewniana, z dachem obecnie nakrytym blachą, wybudowana w 1919 roku.

W 2013 cerkiew została wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO.

Według legendy w dawnych czasach Użok był wielką osadę, znajdowało się w nim siedem młynów. Czasy świetności zniszczyć miała  epidemia dżumy, która przetoczyła się w Europie. Po epidemii we wsi pozostał tylko jeden mężczyznę, który mieszkał nad kościołem. Stopniowo zaczęli tu przybywać nowi osadnicy z okolicznych wsi (m.in. Jawora, Sianek). W Połowie XVIII wieku rozpoczęto budowę cerkwi, która zakończyła się  11 czerwca 1745 roku. Tradycja mówi, że była ona zbudowana wyżej, w górach, ale ze względu na utrudniony do niej dostęp starszych ludzi, została  przeniesiona poniżej, w miejsce obecne.  W 1751 roku odbyła się w Użoku wizytacja  wizytacja biskupia, w której mówi o nowym kościele, a  w nim wspomina o wyposażonej księgach i dwóch dzwonach.

Organizacje, instytucje, związki wyznaniowe


Dokumentacja fotograficzna i filmowa