Karta miejscowości osadnictwa wołoskiego

Brežany


Kategorie: Karpaty, pasterstwo, Wołosi, współczesna Słowacja, Łemkowie

Nazewnictwo


Brežany - nazwa używana od połowy XX wieku

Bujaków - nazwa pierwotna, używana do połowy XX wieku

Ludność — skład etniczny


Słowacy, Łemkowie, Rusisni

Język


słowacki, łemkowski, rusiński

Lokacja (data lokacji i prawo, na którym miejscowość została założona)


Początek XIV wieku

Źródła do dziejów miejscowości


- Ludicium bannitum 1416-1443, s. 19 (Štátny okresný archív v Bardejove).

Historia miejscowości


Wieś po raz pierwszy wzmiankowana w 1329 roku. Była kolejno własnością rodzin szlacheckich: Cudarów (Cudarovci, kolonizowali wsie wschodniej Słowacji na zmodyfikowanym prawie), Rozgonyiów, Joannellich i Pulskich. W XV wieku zaczęła na okoliczne tereny napływać ludność rusińska z Halicza, regionu włodzimiersko-wołyńskiego oraz ludność polska, co przyczyniło się do powstawania osad na nowym wołoskim prawie. Ludność ta zajmowała się owczarstwem, była też zobowiązana do ochrony granic oraz wojennej służby.

Tradycyjnym zajęciem ludności była praca w lesie oraz rolnictwo. 

Dziedzictwo kulturowe (materialne i niematerialne)


1. Drewniana greckokatolicka cerkiew św. Łukasza Ewangelisty, prawdopodobnie wzniesiona w 1727 roku na wzór starszych kościołów rzymskokatolickich z Zabrzeża na Orawie lub Trnowego pod Żyliną (Dudas, Gojdic, Sukajlova 2007: 49). Zaliczana do świątyń gotyckich (lub w tzw. duchu gotyku). Dwuczęściowa - składa się z wydłużonej nawy  w kształcie prostokąta i prezbiterium  w kształcie kwadratu. Zbudowana z bali, umieszczona na kamiennej podmurówce. Od strony zachodniej przylega do niej drewniana wieża o konstrukcji słupowo-ramowej, szalowana deskami z zewnątrz. Dach wysoki, dwuspadowy, kryty gontem. Wewnątrz scena Męki Pańskiej umieszczona na parapecie empory oraz ikony: Koronacja Bogurodzicy namalowana przez Franciszka Ferdynandy (sygnowana 1782 rok); dwie ikony umieszczone na ołtarzach bocznych: Pieta, Chrystus Nauczający (II połowa XVIII wieku); na ścianach nawy: ikona Ukrzyżowania, obraz wójta Deodora Dymitra i jego żony Marianny klęczących pod krzyżem.

Cerkiew była odnawiana w XVIII wieku oraz w czsach współczesnych (całe wyposażenie wewnętrzne). Obecnie użytkowana przez rzymskich katolików.

Organizacje, instytucje, związki wyznaniowe


Dokumentacja fotograficzna i filmowa