Błądzonka
Kategorie:
osadnictwo górskie, osady z elementami prawa wołoskiego, pasterstwo, Wołosi, współczesna Polska
Nazewnictwo
Błądzonka (osada Suchej Beskidzkiej)
Ludność — skład etniczny
Polacy, Wołosi
Język
polski
Lokacja (data lokacji i prawo, na którym miejscowość została założona)
Migracje wołoskie koczownicze pojawiają się w okolicy w XIV i XV
wieku, od XVI wieku pasterze zaczynają się osiedlać w Beskidzie
Zachodnim na wskutek tego, że kończą się wschodnie tereny wypasowe, w
górach ograniczane są swobody pasterskie. Pod koniec XVI wieku ludność
wołoska na Węgrzech obciążona zostaje dużymi podatkami, co powoduje jej
masowy odpływ na tereny pasterskie Beskidu zachodniego, do dóbr rodu
Komorowskich (Grzybek 1964: 118). Jednocześnie kurczyły się tereny
pasterskie w okolicach państwa
żywieckiego, wzrósł naturalny przyrost ludności i stad, stopniowo
ograniczano tu swobodę pasterzy i nasilał się poddańczy system podatków,
co spowodowało że osadnictwo wołoskie przenosi się na tereny państwa
suskiego. Akcja osadnicza obejmuje niezagospodarowane dotąd łany leśne
osad założonych uprzednio na prawie niemieckim, które dotąd nie w pełni
się rozwinęły (Grzybek 1964: 118-119).
Źródła do dziejów miejscowości
- Śladami Komorowskich po Suchej Beskidzkiej (2),
muzeum.sucha-beskidzka.pl/_.../02_ŚLADAMI%20KOMOROWSKICH%20PO%20S... [odczyt: 11.01.2017].-
Grzybek J., Dzieje państwa suskiego pod Babią Górą od XV do połowy XVI
wieku, Kraków 1964, niepublikowana praca doktorska, Instytut Historii
UJ, Archiwum UJ
Historia miejscowości
Historia miejscowości
W XVII wieku nie był to przysiółek Suchej Beskidzkiej,
ale osobna osada wołoska, posiadająca odmienną od Suchej strukturę
samorządową.
Według metryki krzeszowskiej i źródeł z suskiej parafii, na jej czele
osady stał wojewoda wołoski. Osadnictwo wołoskie pojawiło się to jako
alternatywa dla słabnącego osadnictwa na prawie niemieckim. przez pewien
czas obie formy osadnicze współistniały obok siebie, ale po osiedleniu
się w Suchej znanego rodu szlacheckiego z Komorowa z Ziemi Bełzkiej
(obecnie pogranicze Polski i Ukrainy) - Komorowskich (w XV wieku
zarządzających terenami Liptowa, Spisza i Orawy, zasiadających na na
Zamku Orawskim), specjalną protekcją cieszyło się osadnictwo na prawie
wołoskim. Osadnictwo na tych terenach jest rozproszone i jednodworczne,
dające początek przysiółkom, osiedlom, przyszłym wsiom. Na początku
wieku ludność ta płaci jeszcze podatek od owiec, ale już w latach
20-tych XVI wieku - od łanów i pól, co może świadczyć o ich osiedleniu,
przechodzeniu na rolnictwo i zależności od władz regionu. W czasach
Komorowskich wajdowie (wojewodowie) wołoscy byli funkcjonariuszami
dworu.
Pod koniec XVI wieku ludność wołoska odchodzi coraz
bardziej od pasterstwa z braku rozległych terenów wypasowych, zaczyna
zajmować się rzemiosłem, staje się też ludnością
folwarczno-pańszczyźnianą.
Dziedzictwo kulturowe (materialne i niematerialne)
Organizacje, instytucje, związki wyznaniowe
Dokumentacja fotograficzna i filmowa