Karta miejscowości osadnictwa wołoskiego

Zborov


Kategorie: Karpaty, pasterstwo, Wołosi, współczesna Słowacja

Nazewnictwo


Zborov

Makovica

węg. Zboro

pol. Zborów


Ludność — skład etniczny


Słowacy, Polacy, Węgrzy, Wołosi, Rusini,

Język


słowacki, polski, rusiński, ukraiński, węgierski

Lokacja (data lokacji i prawo, na którym miejscowość została założona)


Od XII wieku kolonizacja okolicy. W XIII wieku powstał tu zamek powstał jako warownia strzegąca traktu handlowego z Węgier do Małopolski.


Źródła do dziejów miejscowości


Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Tom XIV, Warszawa: nakł. Filipa Sulimierskiego i Władysława Walewskiego, 1880-1914s. 52.

- Zborov, http://www.zamki.bill.com.pl/index.php/slowacja/326-zborov [odczyt: 15.01.2017].

Historia miejscowości


Zamek i osada powstały w XIII wieku. Zostały zniszczone przez najazd tatarski w 1241 roku, a następnie odbudowane w wieku XIV. 

Od XII wieku intensywnie kolonizowano przynależne do zamku dobra – określano je mianem „państwa makowickiego”. Najpierw sprowadzano osadników z Małopolski i Węgier, potem sięgnięto tu Wołochów i Rusinów. W 1559 roku ówczesny właściciel dóbr Gaspar Seredyi wydał dla swoich dóbr statuty wołoskie.

Dziedzictwo kulturowe (materialne i niematerialne)


1. Zamek Zborov (zwany też: Zamek Makowica) - wybudowany w XIII wieku, został postawiony w celu obrony traktu węgiersko-polskiego. Pierwsza drewniana fortyfikacja została wzniesiona na początku XIII w., prawdopodobnie za panowania węgierskiego króla Beli IV. Zniszczony przez najazdy tatarskie w 1241 roku,  odbudowany je na początku XIV wieku jako warownia murowana. Z 1347 roku pochodzą zapiski mówiące już o potężnej warowni. Należała do węgierskich królów, którzy osadzali tu swoich kasztelanów (pierwszy z nich miał mieć na imię Mak, stad nazwa Makovica), potem przechodziła z rąk do rąk. Właścicielami zamku byli przedstawiciele zamożnych rodów z obu stron granicy, którzy cały czas intensywnie go rozbudowywali – gotycka surowa warownia została zamieniona na  okazałą renesansowa twierdzę. Do zamku należało ponad100 osad i wsi,  w tym wiele lokowanych na prawie wołoskim lub posiadających wśród mieszkańców Wołochów. W latach 1364-1470 należał do rodu Cudarov. Po wygaśnięciu rodu król Maciej Korwin podarował nieruchomość Rozgonyiovcom, którzy mieszkali tu aż do 1512 . Do roku 1548 właścicielami była rodzina Tárczayov, do 1601 Polak - Jan z Ostrogu. W 1601 zamek kupił Zygmunt Rákoczy.

Organizacje, instytucje, związki wyznaniowe


Dokumentacja fotograficzna i filmowa