Karta miejscowości osadnictwa wołoskiego

Humenné


Kategorie: Karpaty, miejsce kultu, pasterstwo, Wołosi, współczesna Słowacja, Łemkowie

Nazewnictwo


Humenné

Humenowa
do 1920 roku funkcjonowała nazwa węgierska miasta: Homonna

niem. Homenau

ukr. Гуменне

Ludność — skład etniczny


Słowacy, Węgrzy, Polacy, Żydzi, Rusini, Czesi, Romowie


Język


słowacki, rusiński-ukraiński

węgierski, polski

Lokacja (data lokacji i prawo, na którym miejscowość została założona)


Zasiedlenie miejscowości  rozpoczęło się  w II połowie XIII wieku, po najazdach Tatarów (wcześniej istnieją informacje o osadnictwie słowiańskim od 6 wieku na tych terenach). 

Źródła do dziejów miejscowości


- Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, tom III, s. 217.

- Badania terenowe, Ewa Kocój, lipiec 2015.

Historia miejscowości


Miasto we wschodniej Słowacji, w kraju preszowskim. Pierwsza wzmianka o Humenném datowana jest na rok 1317. Okolicę zasiedlił w XIV wieku książę Teodor Korjatowicz z Rusi Czerwonej, władca hospodarstwa podolskiego.  Po wygaśnięciu dynastii Korjatowiczów w roku 1360 król Ludwik Węgierski przekazał miejscowość na własność pięciu synom Jana Drugheta z węgierskiego rodu magnackiego. Ród ten władał miejscowością do 1684 roku.

Miasto leżało na  transkarpackim szlaku handlowym ciągnącym się z Polski na Węgry, dzięki czemu  rozwinęło się jako ośrodek rzemiosł. Dzięki przywilejom nadanym przez króla Macieja Korwina miasto otrzymało prawo składu. W mieście znajdowała się komora celna na szlaku handlowym.

W XVI wieku w okolice miasta zaczęli napływać Wołosi, którzy z czasem osiedlili się w regionie.

Dziedzictwo kulturowe (materialne i niematerialne)


1. Muzeum Wyhorlatu Humenne (Ekspozycja kultury ludowej - skansen) - założone w 1974-1982. Prezentuje kulturę ludową wschodnio karpackiego regionu. Na tereny muzeum została przeniesiona na początku lat 70.XX wieku cerkiew św. Michała Archanioła z miejscowości Nowa Sedlica. Cerkiew pochodzi prawdopodobnie z roku 1864, jest drewniana, trójdzielna, zaliczana do świątyń typu łemkowskiego. Posiada dwuspadowy dach, kryty gontem oraz czworoboczną wieżę z dzwonnicą i dwie wieże mniejsze. Szalowana z zewnątrz deskami. Wewnątrz cerkwi barokowy ikonostas z XVIII wieku, utrzymany  w dominującej błękitno-czerwono-złotej kolorystyce. Królewskie drzwi bogato rzeźnione. Obok królewskich drzwi i na ścianach przylegających do ikonostasu ikony drewniane, m.in. Chrystusa Pantokratora, Bogurodzicy Hodegetrii, św. Mikołaja, Pokrowu Matki Bożej, św. Michała Archanioła oraz ogromnych rozmiarów ikona ze scenami męczeństwa Chrystusa (z klejmami).

Organizacje, instytucje, związki wyznaniowe


Dokumentacja fotograficzna i filmowa