Karta miejscowości osadnictwa wołoskiego

Białka


Kategorie: lokacja na prawie wołoskim, miejscowość istniejąca, współczesna Polska, XVI wiek

Nazewnictwo


W 1564 r. odnotowano wieś Białą w parafii makowskiej, sąsiadującą zapewne z Juszczynem (LWK I, 211), według wydawców Źródeł dziejowych tożsamą z wsią Zabielna, wzmiankowaną w 1581 r. (ŹD IV, XCIV). Identyfikujemy ją ze współczesną Białką, położoną na południe od Makowa Podhalańskiego, w jego bezpośrednim sąsiedztwie.  

Ludność — skład etniczny


Język


Lokacja (data lokacji i prawo, na którym miejscowość została założona)


Ta położona w starostwie lanckorońskim królewska osada w 1564 r. została określona jako wieś nowo osadzona. Zamieszkiwało w niej wówczas 20 kmieci osiadłych na różnej wielkości rolach i dlatego uiszczających czynsze w różnej wysokości. Nie płacili jeszcze wojennego ani oprawy, tylko 4 z nich, którzy we wsi osiedlili się dawniej, wykupywało robocizny oraz uiszczało opłatę zwaną rybne. Wszyscy mieszkańcy Białki składali daniny w kurach, jajkach i owsie, serów jeszcze nie dawali. We wsi zamieszkiwało też 7 wolnych od powinności zarębników, młynarz uiszczający opłaty od urządzenia z jednym kołem, oraz sołtys posiadający karczmę bez żadnego przywileju (LWK I, 211). Można się tylko domyslać, że od początku swojego istnienia omawiana osada miała przynajmniej częściowo wołoski charakter prawny. W 1581 r. podstawą jej opodatkowania były 2 łany kmiece, 6 zagrodników z rolą, 8 komorników z bydłem, 12 komorników bez bydła, 2 rybaków, 5 rzemieślników, łan sołtysi i stado liczące tylko 30 owiec (ŹD III, 47). Tę małą liczbę zwierząt można łączyć z początkowa fazą istnienia Białki albo też uznać iż była to osada głównie rolnicza, tylko z dodatkiem zajęć o charakterze pasterskim.  

Źródła do dziejów miejscowości


Historia miejscowości


Dziedzictwo kulturowe (materialne i niematerialne)


Organizacje, instytucje, związki wyznaniowe


Dokumentacja fotograficzna i filmowa