Karta miejscowości osadnictwa wołoskiego

Bziny


Kategorie:

Nazewnictwo


Bzyny. Od 1971 r. część Dolnego Kubina.

Ludność — skład etniczny


Słowacy, historycznie: Wołosi

Język


słowacki, historycznie: węgierski, rumuński?

Lokacja (data lokacji i prawo, na którym miejscowość została założona)


Ta należąca do zamku orawskiego miejscowość po raz pierwszy w źródłach pojawiła się w 1345 r.  Początkowo była zamieszkiwana wyłącznie przez rolników. Według Grzegorza Jawora Wołosi do wsi napłynęli po 1526 r., skoro nie ma o nich wzmianki w wystawionym wtedy przez króla Węgier Ludwika dokumencie, zatwierdzającym wolności Wołochów zamieszkujących w wyliczonych wsiach orawskich.

Według historii zamieszczonej na stronie internetowej miejscowości już w 1379 roku Emeryk Bebek darował Wołochowi Pawłowi las przylegający do Bzin z prawem założenia tam osady wołoskiej. (htpps//www.bziny.eu/obec.2/historia/ ) . Wołosi nie musieli pracować w polu, mieli natomiast obowiązek sprawowania straży na drogach.

Źródła do dziejów miejscowości


Karel Kadlec, Valaši a valašské právo v zemíh slovanských a uherských, v Praze 1916.

Władysław Semkowicz, Materiały źródłowe do dziejów osadnictwa Górnej Orawy, t. 2, Zakopane 1939

htpps//www.bziny.eu/obec.2/historia/

Historia miejscowości


 Natomiast Wsthy oraz wieś Bzyny odnotowano w dokumencie Ferdynanda I z 1550 r., zatwierdzającym starszy przywilej króla Ludwika z 1526 r. Jak wyraźnie zaznaczono, rozszerzono wówczas prawa Wołochów ze starszych wsi na obie osady: asserentes colonosque Walachos duarum villarum Wsthy et Bzyny in comitatu Arvensi existentium (Kadlec 1916, 497). Natomiast w 1547 r. w osadzie odnotowano 4 domy (rolników), sołtysa (iudex), 1 pasterza i 4 Wołochów (Olachones) (Semkowicz 1939, 90). Te informacje wyznaczają przedział czasowy przybycia do osady Wołochów na lata 1526-1547. Podział wsi na część rolniczą (Bziny Colonorum) i część wołoską (Bziny Walachorum) widoczny jest w inwentarzu z 1619 r. W pierwszej z tych osad zamieszkiwało 4 osadników-rolników (coloni rurales), zaś w drugiej 8 siedlaków wołoskich i 7 komorników. Co charakterystyczne, obie części wsi podlegały sołtysom z sąsiedniej, wołoskiej osady Kňažia (Semkowicz 1939, 114,116).

W końcu XVII wieku wieś została wyludniona, obecni mieszkańcy nie są potomkami średniowiecznych Wołochów.


Dziedzictwo kulturowe (materialne i niematerialne)


Organizacje, instytucje, związki wyznaniowe


Dokumentacja fotograficzna i filmowa