Ustie nad Priehradou (Ústie nad Priehradou)
Kategorie:
Karpaty, lokacja na prawie wołoskim, miejscowość historyczna (nieistniejąca), tereny wypasowe, Wołosi, współczesna Słowacja, XVI wiek, XVII wiek
Nazewnictwo
W źródłach z XVI i początkow XVII w. osadę zapisywano jako: Ustia, Vzthie, Wste, Wsstya, Wztthia (Semkowicz 1939, 466). W 1975 r. wieś włączono do miasta Trzciana (Trstená).
Ludność — skład etniczny
Vlasi w XVI w. identyfikowani z Rusinami (list Katarzyny Zrinskiej - Thurzó do cesarza Maksymiliana, b. m. i d. , przed 9 kwietnia 1576, w którym pisze: "Sunt binae vel ternae possessiones in comitatu Arwensi, ad castrum Arwa de iure et ab antiquo pertinentes, quas Rutheni vel alio nomine Volachii inhabitant"‒ W. Semkowicz, 1939, 4.)
Język
słowacki, historycznie: rumuński? ruski?
Lokacja (data lokacji i prawo, na którym miejscowość została założona)
Ta należąca do zamku orawskiego miejscowość po raz pierwszy w źródłach pojawiła się w 1549 r. (Semkowicz 1939, 94). Powstała po 1526 r., skoro nie ma jej w wystawionym wtedy przez króla Węgier Ludwika dokumencie zatwierdzającym wolności Wołochów zamieszkujących w wyliczonych wsiach orawskich. Natomiast Wsthy oraz wieś Bzyny pojawiły się w dokumencie Ferdynanda I z 1550 r., zatwierdzającym starszy przywilej króla Ludwika z 1526 r. Jak wyraźnie zaznaczono, rozszerzono wówczas prawa Wołochów ze starszych wsi na obie osady: asserentes colonosque Walachos duarum villarum Wsthy et Bzyny in comitatu Arvensi existentium (Kadlec 1916, 497).
Źródła do dziejów miejscowości
Historia miejscowości
Począwszy od 1564 r. Ustie jako wieś wołoską regularnie wykazywano w rejestrach zamkowych, zaś jej mieszkańców określano jako Valachi. W 1576 r. , jak stwierdzono w dokumencie cesarza Maksymiliana II, do starego obyczaju należało, że Wołosi m.in. z Uścia płacą czynsze i mają obowiązek dbania o drogę wiodącą przez góry do Żywca w Królestwie Polskim.W 1624 r. sołectwo znajdowało sie w rękach Macieja Matliaka, Jurka Żaka, Ondreja Jaldowa i Jurka Ondraszowego. W jego skład wchodziły 2 łany gruntu i dobry młyn. Nazwiska (przydomki) osadnikow wskazują na ich różnorodne pochodzenie etniczne. Zwraca uwagę znaczna ilość antroponimów wołoskich: Dluhosz, Stanczo, Thuraz, Blizniak, Balko, Kowal, Kohut, Mrdol, Czekan, Hawran, Czudra, Śliwka, Polak, Lizonczyk. Mieszkańcy prowadzili intensywne wypasy owiec. W 1619 r. zezwolono im na utrzymywanie stada liczącego około 700 zwierząt: w Babe Kohutowa, druha Vstianskeho, treti Stanczowa. (Semkowicz 1939, 8, 92, 96-97, 130).
Dziedzictwo kulturowe (materialne i niematerialne)
Organizacje, instytucje, związki wyznaniowe
Dokumentacja fotograficzna i filmowa