Oravská Polhora (Orawska Półgóra)
Kategorie:
Karpaty, lokacja na prawie wołoskim, miejscowość istniejąca, osady z elementami prawa wołoskiego, Wołosi, współczesna Polska, współczesna Słowacja, XVI wiek
Nazewnictwo
W XVI i XVII w. osada nosiła nazwę Pulhora oraz Pol Hora (Semkowicz 1939, 453).Nazwa wioski pochodzi od podziału Babiej Góry pomiędzy dwa etnosy (polski i słowacki), obie części miały znajdował się dwóch stronach granicy obu państw.
Ludność — skład etniczny
Słowacy, Wołosi, Polacy
Język
słowacki, polski
Lokacja (data lokacji i prawo, na którym miejscowość została założona)
Ta należąca do zamku orawskiego osada swoje istnienie w źródłach ujawniła w 1567 r. W 1588 r. wymieniona w grupie osad nowolokowanych w lasach i dlatego korzystających z okresu wolnizny. W 1598 r. zamieszkiwało w niej 9 osadników wołoskich, jednak znaczny ruch migracyjny ludności powodował, że rok później było ich już tylko 5, zaś w 1604 r. odnotowano, że mieszkańców do Polski uprowadził Komorowski. Pozostał tylko sołtys i 2 ubogich zagrodników. Odbudowa wsi następowała powoli: w 1619 r. sołtysem był Tomasz a osadę zamieszkiwało 5 osadników wołoskich. W 1624 r. urząd sołtysów sprawowali z kolei Ondrej Nowak i Mikołaj Pojzdoch (Semkowicz 1939, 95, 79, 100-102, 118, 147).
Wieś założona w 1585 roku na prawie wołoskim, pierwsi osadnicy mieli usadowić się w górnej części rzeki Polhoranky. Wioskę założyć miał sołtys Tomas Kytka, który sprowadził tu osadników i zajął się jej organizacją. W spisie z 1593 roku wieś uważana jest za ,,wolną" (swobodną). W 1604 roku wieś została zniszczona przez Miołaja Komorowskiego, po ich napadzie w wiosce został tylko sołtys i dwóch komorników. W 1605 roku wieś zrabowali hajducy. Mieszkańcy zajmowali się pasterstwem, wyrąbem drewna, hodowlą zwierząt, a od XVIII wieku - wydobywaniem soli (Huba 2016: s. 31).
Źródła do dziejów miejscowości
P. Huba, Originalna kultura spod Beskyd, [w:] Velka kniha o goraloch Oravy, Liptova a Kysuc, Martin 2013.
Historia miejscowości
Dziedzictwo kulturowe (materialne i niematerialne)
Organizacje, instytucje, związki wyznaniowe
Dokumentacja fotograficzna i filmowa