Návsí (Nawsie)
Kategorie:
lokacja na prawie wołoskim, miejscowość istniejąca, pasterstwo, współczesne Czechy, XVI wiek
Nazewnictwo
W 1223 r. odnotowano książęcą wieś Novoza, którą I. Panic (2010, 294) zbyt ryzykownie identyfikuje z osadą Nawsie. Należy wyjaśnić, że to słowo (nawsie) oznaczało plac centralny wsi albo też teren wzdłuż rzeki, charakterystyczny dla pewnych kształtów osad słowiańskich. Było w powszechnym użyciu, zatem możliwość jego identyfikacji z konkretna wsią jest znikome. Bardziej prawdopodobne wydaje sie, że osada zaczęła powstawać począwszy od pierwszej połowy XV w. na gruntach Starego Jabłonkowa. Co ciekawe I. Panic (2011, 166-167) taką genezę tej miejscowości, sprzeczną z wyżej podaną, wskazuje w innej swojej pracy.
Ludność — skład etniczny
Język
Lokacja (data lokacji i prawo, na którym miejscowość została założona)
O niejasnej genezie tej książęcej osady napisano już wyżej. W 1435 r. powstał zawiązek tej miejscowości, poprzez nadanie wójtostwa Pawłowi Sikorze. Odnawiając ten przywijej w 1606 r. książę Adam Wacław zezwolił wójtowi na wypas nierogacizny w lasach. Wieś Nawsie jako odrębna miejscowość pojawiła sie jednak dopiero w 1577 r. Notowani w tym czasie osadnicy prowadzili intensywne pasterstwo na obszarach od potoku Czarnego i lasu o tej samej nazwie po Milików. Niektórzy z nich posiadali również szałas na Kozubowym. Wójtostwo w XVII i XVIII w. w swoich rękach utrzymywali Sikorowie, którzy dzięki pasterstwu doszli do znacznego majątku, zaś o ich znaczeniu świadczy piastowanie przez przedstawicieli rodziny funkcji wojewody Wołochow jabłonkowskich. Podobnie jak inne wsie beskidzkie, rozwój Nawsia ograniczała stała fluktuacja jego ludności oraz bliskość granicy węgierskiej i związane z tym zagrożenia (Popiołek 1939, 198-202).
Źródła do dziejów miejscowości
Historia miejscowości
Dziedzictwo kulturowe (materialne i niematerialne)
Organizacje, instytucje, związki wyznaniowe
Dokumentacja fotograficzna i filmowa