Karta miejscowości osadnictwa wołoskiego

Man'kìvcì (Mańkowce)


Kategorie: miejscowość istniejąca, osady z elementami prawa wołoskiego, współczesna Ukraina, XVI wiek

Nazewnictwo


W XV i XVI w. osada nad rzeką Rów nazywana była Manikowce.

Ludność — skład etniczny


Język


Lokacja (data lokacji i prawo, na którym miejscowość została założona)


Osada została w 1407 r. nadana (wraz z  Minkowcami) przez króla Władysława Jagiełłę Jakuszowi z Manikowców, w zamian za obowiązek uczestnictwa w zagranicznej wyprawie zbrojnej z 1 kopią i 3 łucznikami, zaś w dla obrony ziemi z wszystkimi ludźmi (Kurtyka, 2011, 375). Ponownie stała się królewszczyzną w 1539 r., w wyniku zamiany na Husiatyn i Kotkowce (LWR I, 181). Podobnie jak w przypadku innych wsi na Podolu, brak stabilizacji osadniczej a zapewne też ram prawnych ich funkcjonowania, wywołany był przez notoryczne najazdy tatarskie oraz wołoskie (mołdawskie). Z tej przyczyny przenoszenie sytuacji utrwalonej w lustracji z 1565 r. w przeszłość jest bardzo ryzykowne. W Mańkowcach z 30 kmieci po dwukrotnych najazdach pozostało tylko 11. Uiszczali oni m. in. daniny w zbożu, kurach, jajkach, jagłach, maśle, serach, chlebie, przędziwie, sianie, daninę w miodzie i powołowszczyznę. Zwraca uwage brak czynszów i pańszczyzn. Wśrod tych powinności pojawiła się również typowa dla prawa wołoskiego dwudzieszczyzna od owiec i wieprzy. Sposób jej pobierania był identyczny jak we wsiach wołoskich: zganiaja stado ze wszystkich wsi w jedno miejsce i biora dwudziestego słudzy zamkowi (AJZR VII/2, 218-220; Jawor, 1997, 179-186). Informacja o jej pobieraniu jest notowana także wcześniej, w inwentarzu starostwa barskiego sporządzonym w 1552 r. (AJZR VIII/1, 153).

Źródła do dziejów miejscowości


Historia miejscowości


Dziedzictwo kulturowe (materialne i niematerialne)


Organizacje, instytucje, związki wyznaniowe


Dokumentacja fotograficzna i filmowa