Karta miejscowości osadnictwa wołoskiego

Bar (starostwo)


Kategorie: miejscowość istniejąca, osady z elementami prawa wołoskiego, tereny wypasowe, Wołosi, współczesna Ukraina, XVI wiek

Nazewnictwo


Ludność — skład etniczny


Język


Lokacja (data lokacji i prawo, na którym miejscowość została założona)


Źródła do dziejów miejscowości


Historia miejscowości


W inwentarzu z 1552 r. oraz w lustracji starostwa barskiego z 1565 r. wspomniano o obowiązującej we wszystkich osadach pozostających pod administracją tego ośrodka zasadzie, że: każdy kto owce chowa, winien dać każdego roku dwudziestego barana, a od dziesięciorga-jagnię, także każdy kto ma świnie, tedy dawa dwudziestego wieprza, albo się składają kilka z nich na takową dań (AJZR VII/2, 217; VIII/1, 153-155). Dwudzieszczyzna od wypasu owiec oraz dziesięciny (lub dwudzieszczyzny) od świń stanowią najbardziej typową dla prawa wołoskiego powinność, rozpowszechnioną na obszarze Małopolski i Rusi Czerwonej (Jawor, 2000, 79). Podobnie jak w przypadku innych pogranicznych starostw (patrz hasło: Kołomyja, Kamieniec Podolski) istnieją także bezpośrednie przekazy źrodłowe, informujące o taransgranicznych migracjach ludności. Starosta barski Bernard Pretwicz jako przyczynę najazdu hospodara wołoskiego w 1550 r. na Podole wskazał, że po zbudowaniu twierdzy w Barze z Mołdawii powróciło wielu chłopów, przedtem stąd uprowadzonych i osadzonych w rym państwie nad Prutem (Lubomirski, 1866, 52). Zapewne przynieśli oni ze sobą także wiedzę o nowych sposobach uprawiania zajeć pasterskich. W ich gronie znaleźli się zapewne także etniczni Wołosi, przybywający do Polski "na wielką wolność" (patrz hasło: Kamieniec Podolski). Nie ulega wątpliwości, że część przybyszów została zaangażowana w obronę tego niestabilnego politycznie regionu. W oddziale Bernarda Pretwicza w 1540 r. znaleźli się pochodzący z Bałkanów Iwan Ilajowicz i Mytko Turczyn, z Mołdawii (lub Wołoszczyzny) Waśko Wołoszyn oraz wzmiankowany rok później Maniło Multanin (Michajlovs'kij, 2012, 203-204). 

Dziedzictwo kulturowe (materialne i niematerialne)


Organizacje, instytucje, związki wyznaniowe


Dokumentacja fotograficzna i filmowa