Karta miejscowości osadnictwa wołoskiego

Smože (Smorze)


Kategorie: lokacja na prawie wołoskim, miejscowość istniejąca, osadnictwo górskie, współczesna Ukraina, XVI wiek

Nazewnictwo


W dokumencie lokacyjnym z 1553 r. występuje jako Zmozna Wolia (AGAD, MK 91, 237v), w 1565 r. jest Smoza, w XVII w. Smoża lub Smorza (Makarski, 1999, 248). 

Ludność — skład etniczny


Język


Lokacja (data lokacji i prawo, na którym miejscowość została założona)


Osada w starostwie samborskim powstała na mocy przywileju lokacyjnego królowej Bony z 1553 r., zatwierdzonego przez króla Zygmunta Augusta w 1558 r., wystawionego dla poddanego królowej o przydomku Warchoł. Zezwolono mu na wzywanie "osadników na wolność" (colonos ad libertatem vocare). Mieli oni otrzymać okres wolnizny, a po jej upływie uiszczać czynsze, daniny i inne powinności według obyczaju wołoskiego. W zamian za poniesione trudy kupił on prawo do sołectwa albo kniaziostwa za 50 florenów. W jego skład miały wejść dwa dworzyszcza, prawo do zbudowania młyna z traczem, 1/3 z danin królewskich, pańszczyzny w wymiarze 3 dni w roku świadczonej przez mieszkańcow, inne powinności zgodne z obyczajem wołoskim. W zamian miał co roku płacić stacje w wysokości 2 florenów, w czasie wyprawy wojennej służyć na zamku samborskim tak jak to czynią inni sołtysi wołoscy (AGAD, MK 91, 237v-239).W 1565 r. w tej osadzie zamieszkiwało 16 kmieci na półdworzyszczach, płacących po 36 gr czynszu oraz 10 zagrodników korzystających z wolnizny. W pieniądzu uiszczali równowartość danin w postaci wołu, leśnego oraz dwa razy w roku przy okazji zboru (Jawor, 1997, 179-186) kmiecie płacili po 2 gr, zaś pop 10 gr (LWR II, 89).  

Źródła do dziejów miejscowości


Historia miejscowości


Dziedzictwo kulturowe (materialne i niematerialne)


Pop ruski wzmiankowany w 1565 r. (LWR II, 89).

Organizacje, instytucje, związki wyznaniowe


Dokumentacja fotograficzna i filmowa