Karta miejscowości osadnictwa wołoskiego

Velìkosìllja (Nanczułka Wielka)


Kategorie: kamieniarstwo

Nazewnictwo


W przywileju lokacyjnym z 1553 r. występuje nazwa Nanczulow, w 1565 r. to Nanczulowa Wolia, w 1589 r. Nanczulka, w 1692 r. z kolei to Nanczowka, w XIX w. Nanczułka Wielka lub Nanczułka Władyczna (Makarski, 1999, 180). Obecnie osada nosi nazwę Velìkosìllja.

Ludność — skład etniczny


Język


Lokacja (data lokacji i prawo, na którym miejscowość została założona)


Ta położona w starostwie samborskim osada została lokowana na prawie wołoskim na mocy przywileju królowej Bony z 1553 r., wydanego dla Iliasza Nanczula, zatwierdzonego następnie przez Zygmunta Augusta w 1558 r., wystawionego zaś dla jej sołtysa Iliasza Nanczula i jego braci Fiodora i  Prokopa. Jak wynika z tego dokumentu Iliasz nabył za 100 florenów od królowej Bony położone w nowo lokowanej wsi dziedziczne sołectwo albo kniaziostwo jako rekompensatę za trudy włożone w lokację wsi i ściągnięcie osadników. W jego skład wchodziły trzy dworzyszcza, prawo zbudowania młyna, 1/3 danin królewskich, dwa dni pańszczyzny w roku świadczonej przez mieszkańców oraz daniny wynikające z obyczaju wołoskiego. W zamian sołtys co roku płacić powinien stacje w wysokości 60 gr, zaś w czasie wojny służyć ma na zamku samborskim (AGAD, MK 91, 255v-258). W 1565 r. wieś korzystała jeszcze z 20-letniej lub dłuższej wolnizny. Zamieszkiwało w niej wówczas 16 kmieci na półdworzyszczach. Kmiecie uiszczali powinność zwaną pokłon dwa razy w roku, przy okazji zborów (LWR II, 86; Jawor, 1997, 179-186). 

Źródła do dziejów miejscowości


Historia miejscowości


Dziedzictwo kulturowe (materialne i niematerialne)


Kościół ruski w tej wsi, uposażony w jeden łan ziemi powstał na mocy decyzji króla Zygmunta Augusta z 1558 r. Popem miał zostać jeden z odbiorców dokumentu królewskiego, to znaczy Iliasz Nanczul, Fiodor lub Prokop, który do pełnienia tej funkcji będzie przygotowany (Inwentarz 1568, 364; AGAD, MK 91, 257v).

Organizacje, instytucje, związki wyznaniowe


Dokumentacja fotograficzna i filmowa